قارچ ناخن چیست؟ – راه‌های درمان آن

قارچ ناخن یا اونیکومیکوزیس یک عفونت قارچی است که بر روی ناخن‌های دست یا پا تاثیر می‌گذارد. این عفونت معمولاً به صورت لکه‌های سفید یا زرد رنگ زیر نوک ناخن آغاز می‌شود و با پیشرفت عفونت، می‌تواند باعث تغییر رنگ، ضخیم شدن و تکه‌تکه شدن ناخن شود. قارچ‌های ناخن در محیط‌های مرطوب و گرم رشد می‌کنند و معمولاً از طریق ترک‌های کوچک در ناخن یا پوست اطراف آن وارد بدن می‌شوند. این بیماری بیشتر در افراد مسن و کسانی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند مشاهده می‌شود، اما همه افراد در معرض خطر قرار دارند. درمان قارچ ناخن راه‌های متعددی دارد که در ادامه با درمان سریع قارچ ناخن آشنا خواهید شد.

انواع قارچ ناخن

قارچ ناخن می‌تواند در چند نوع مختلف ظاهر شود، هر کدام با علائم و ویژگی‌های خاص خود. در ادامه به برخی از مهمترین انواع قارچ ناخن می‌پردازیم:

1. اونیکومیکوزیس زیر ناخنی دیستال: این نوع از قارچ ناخن یکی از شایع‌ترین انواع است که در آن قارچ از زیر نوک ناخن شروع به گسترش می‌کند. علائم آن شامل تغییر رنگ ناخن به زرد یا قهوه‌ای و ضخیم شدن آن می‌باشد.
2. اونیکومیکوزیس سطحی سفید: این نوع قارچ سطح روی ناخن را تحت تاثیر قرار می‌دهد و به صورت لکه‌های سفید روی سطح ناخن ظاهر می‌شود. این نوع از قارچ معمولاً دردناک نیست اما می‌تواند باعث شکنندگی ناخن شود.
3. اونیکومیکوزیس زیر ناخنی پروگزیمال: این نوع از قارچ از قاعده ناخن شروع به رشد می‌کند و به سمت نوک ناخن گسترش می‌یابد. این نوع قارچ بیشتر در افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند دیده می‌شود.
4. اونیکومیکوزیس کاندیدایی: این نوع عفونت قارچی توسط مخمر کاندیدا ایجاد می‌شود و بیشتر در ناخن‌های دست دیده می‌شود. علائم آن شامل قرمزی و تورم پوست اطراف ناخن و تغییر رنگ ناخن به سفید یا قهوه‌ای است.

عواملی که باعث ابتلا به بیماری قارچ ناخن می‌شوند

قارچ ناخن می‌تواند به دلایل مختلفی ایجاد شود که در ادامه به برخی از مهم‌ترین عوامل اشاره می‌کنیم:

1. سن بالا: با افزایش سن، ناخن‌ها ضخیم‌تر و رشد آن‌ها کندتر می‌شود که می‌تواند باعث افزایش احتمال عفونت قارچی شود.
2. عرق کردن بیش از حد پاها: پوشیدن کفش‌هایی که باعث عرق کردن شدید پاها می‌شوند می‌تواند محیطی مرطوب و مناسب برای رشد قارچ‌ها ایجاد کند.
3. تاریخچه بیماری پای ورزشکار: افرادی که قبلاً به بیماری پای ورزشکار مبتلا بوده‌اند، بیشتر در معرض خطر عفونت قارچی ناخن هستند.
4. راه رفتن با پای برهنه در مناطق عمومی مرطوب: استفاده از استخرها، سالن‌های ورزشی و دوش‌های عمومی بدون پوشیدن کفش مناسب می‌تواند احتمال انتقال قارچ را افزایش دهد.
5. آسیب‌های جزئی به پوست یا ناخن: ترک‌ها و زخم‌های کوچک در ناخن یا پوست اطراف آن می‌توانند به قارچ‌ها اجازه ورود و ایجاد عفونت را بدهند.
6. بیماری‌های پوستی: بیماری‌هایی مانند پسوریازیس می‌توانند ناخن‌ها را ضعیف کرده و به قارچ‌ها اجازه ورود بدهند.
7. دیابت، مشکلات گردش خون و سیستم ایمنی ضعیف: این شرایط می‌توانند فرد را در معرض خطر بالاتری برای عفونت قارچی ناخن قرار دهند.
   

علائم قارچ ناخن

علائم قارچ ناخن معمولاً به سادگی قابل شناسایی هستند و ممکن است شامل موارد زیر باشند:

1. تغییر رنگ ناخن: ناخن‌ها معمولاً به رنگ زرد، قهوه‌ای یا سفید درمی‌آیند.
2. ضخیم شدن ناخن: ناخن‌های مبتلا به قارچ معمولاً ضخیم‌تر از حد معمول می‌شوند.
3. شکنندگی و ترک خوردگی ناخن: ناخن‌ها ممکن است شکننده و ترک خورده شوند.
4. جدا شدن ناخن از بستر ناخن: ناخن‌ها ممکن است از بستر خود جدا شوند و فضایی بین ناخن و پوست زیر آن ایجاد شود.
5. بوی ناخوشایند: در برخی موارد، عفونت قارچی می‌تواند باعث ایجاد بوی ناخوشایند شود.
6. درد و ناراحتی: در مراحل پیشرفته‌تر، عفونت قارچی ممکن است باعث درد و ناراحتی شود، به خصوص هنگام پوشیدن کفش.

علائم اولیه قارچ ناخن ممکن است شامل لکه‌های سفید یا زرد کوچک در زیر نوک ناخن باشد. با پیشرفت عفونت، این لکه‌ها می‌توانند گسترش یافته و تغییرات بیشتری در ظاهر و ساختار ناخن ایجاد کنند.

نحوه تشخیص قارچ ناخن

تشخیص قارچ ناخن معمولاً توسط یک پزشک یا متخصص پوست انجام می‌شود. در این فرآیند، مراحل زیر معمولاً دنبال می‌شود:

1. معاینه فیزیکی: پزشک ابتدا ناخن‌های شما را به دقت بررسی می‌کند. نشانه‌های ظاهری مانند تغییر رنگ، ضخیم شدن و شکنندگی ناخن‌ها معمولاً اولین نشانه‌های عفونت قارچی هستند.
2. نمونه‌برداری: برای تأیید تشخیص، پزشک ممکن است نمونه‌ای از ناخن یا پوست زیر ناخن بردارد. این نمونه‌ها به آزمایشگاه فرستاده می‌شوند تا وجود قارچ‌ها بررسی شود. این تست‌ها می‌توانند شامل بررسی میکروسکوپی و یا کشت قارچ باشند.
3. بررسی سایر عفونت‌ها: گاهی اوقات، شرایط دیگری مانند پسوریازیس می‌توانند علائمی مشابه با قارچ ناخن ایجاد کنند. بنابراین، پزشک ممکن است تست‌هایی برای رد این شرایط انجام دهد.

تشخیص دقیق قارچ ناخن مهم است، زیرا درمان مناسب تنها پس از تشخیص صحیح قابل انجام است. در برخی موارد، ممکن است نیاز به تکرار نمونه‌برداری و تست‌های آزمایشگاهی باشد تا نوع قارچ مشخص شود و درمان موثرتر انجام گیرد.

راه‌های پیشگیری از ابتلا به قارچ ناخن

پیشگیری از قارچ ناخن شامل رعایت مجموعه‌ای از عادات بهداشتی است که می‌تواند به کاهش خطر عفونت کمک کند. در ادامه به برخی از این روش‌ها اشاره می‌شود:

1. تمیز و خشک نگه داشتن ناخن‌ها: شستن دست‌ها و پاها به طور منظم با آب و صابون و خشک کردن کامل آنها، به ویژه بین انگشتان، می‌تواند از رشد قارچ جلوگیری کند.
2. پوشیدن جوراب‌های جاذب رطوبت: استفاده از جوراب‌های نخی که رطوبت را جذب می‌کنند و تغییر مکرر آنها در طول روز می‌تواند از تجمع رطوبت و ایجاد محیط مناسب برای قارچ‌ها جلوگیری کند.
3. انتخاب کفش‌های مناسب: استفاده از کفش‌هایی که از مواد قابل تنفس ساخته شده‌اند و اجازه گردش هوا را می‌دهند، می‌تواند به خشک نگه داشتن پاها کمک کند.
4. استفاده از پودرهای ضد قارچ: استفاده از پودرهای ضد قارچ در کفش‌ها و جوراب‌ها می‌تواند به کاهش خطر عفونت کمک کند.
5. پوشیدن صندل در مکان‌های عمومی مرطوب: در مکان‌هایی مانند استخرها، حمام‌های عمومی و رختکن‌ها، پوشیدن صندل یا دمپایی می‌تواند از تماس مستقیم پاها با سطوح آلوده جلوگیری کند.
6. ضدعفونی کردن ابزارهای ناخن: استفاده از ابزارهای ناخن بهداشتی و ضدعفونی کردن آنها پس از هر بار استفاده، می‌تواند از انتقال قارچ جلوگیری کند.
7. پرهیز از استفاده از لاک ناخن و ناخن‌های مصنوعی: این موارد می‌توانند رطوبت را در زیر ناخن‌ها حفظ کرده و محیط مناسبی برای رشد قارچ فراهم کنند.
8. تغذیه سالم: مصرف مواد غذایی حاوی ویتامین‌ها و مواد معدنی می‌تواند به تقویت سیستم ایمنی بدن و کاهش خطر عفونت‌های قارچی کمک کند.

روش‌های درمان قارچ ناخن

درمان قارچ ناخن دست و پا شامل چندین روش مختلف است که بسته به شدت و نوع عفونت قارچی توسط پزشک تجویز می‌شود. این روش‌ها شامل داروهای موضعی، داروهای خوراکی، جراحی و لیزر درمانی است. داروهای موضعی مانند لاک‌های دارویی و کرم‌های ضد قارچ به صورت روزانه روی ناخن و پوست اطراف آن مالیده می‌شوند و ممکن است نیاز به استفاده طولانی مدت داشته باشند. داروهای خوراکی معمولاً موثرتر هستند و به مدت چند ماه تجویز می‌شوند، اما ممکن است عوارض جانبی جدی داشته باشند و نیاز به نظارت پزشکی دارند. جراحی برای برداشتن موقت یا دائم ناخن در موارد شدیدتر انجام می‌شود. لیزر درمانی نیز یک روش نوین است که با استفاده از لیزر، قارچ‌ها را از بین می‌برد و به ویژه برای بیمارانی که نمی‌توانند داروهای خوراکی را تحمل کنند، مناسب است.

• استعمال پماد ضد قارچ ناخن

یکی از راه‌های درمان قارچ ناخن پا و دست استفاده از پماد قارچ ناخن، مانند کلوتریمازول (FungiCure Intensive) و تولنافنات (Fungi-Nail)، می‌باشد که به صورت موضعی استفاده می‌شوند و جزو قویترین پماد ضد قارچ ناخن به شمار می‌آیند که می‌توانند به کاهش علائم قارچ ناخن و بهبود ظاهر ناخن کمک کنند. این پمادها باید روزانه بر روی ناخن‌های آلوده مالیده شوند و معمولاً به مدت چندین ماه برای دستیابی به نتایج مطلوب استفاده می‌شوند. این داروها به داخل ناخن نفوذ کرده و قارچ‌ها را از بین می‌برند، اما ممکن است نیاز به استفاده طولانی‌مدت داشته باشند.

• درمان قارچ ناخن دست و پا با دارو

درمان قارچ ناخن دست و پا معمولاً شامل استفاده از داروهای ضد قارچ خوراکی و موضعی است. داروهای خوراکی مانند تربینافین (Lamisil) و ایتراکونازول (Sporanox) معمولاً موثرتر هستند و به مدت چند ماه تجویز می‌شوند. این داروها می‌توانند عوارض جانبی داشته باشند و نیاز به نظارت پزشکی دارند.

• درمان قارچ ناخن پا و دست با قطره

درمان قارچ ناخن پا و دست با استفاده از قطره‌های ضد قارچ شامل داروهایی مانند افیناکونازول (Jublia) و تاوابورول (Kerydin) است. این داروها به صورت موضعی استفاده می‌شوند و معمولاً به صورت روزانه بر روی قارچ انگشت پا و دست اعمال می‌شوند. این قطره‌ها می‌توانند به عمق ناخن نفوذ کرده و قارچ را از بین ببرند، اما ممکن است نیاز به استفاده طولانی مدت (چندین ماه) داشته باشند تا نتایج قابل مشاهده باشند.

• درمان قارچ ناخن با لیزر

درمان قارچ ناخن دست و پا با لیزر یکی از روش‌های نوین و موثر است که در آن از نور لیزر برای نابود کردن قارچ و جلوگیری از رشد آن استفاده می‌شود. این روش معمولاً نیاز به چندین جلسه درمان دارد و می‌تواند به تدریج عفونت قارچی را از بین ببرد. لیزر درمانی به عنوان یک روش ایمن و بدون عوارض جانبی جدی شناخته می‌شود که در درمان قارچ ناخن دست و پا نقش به سزایی دارد، اما هزینه آن نسبت به سایر روش‌ها بالاتر است و تحت پوشش بیمه قرار نمی‌گیرد.

• درمان قارچ ناخن پا و دست با جراحی

درمان قارچ ناخن دست و پا با جراحی معمولاً در موارد شدید یا عودکننده انجام می‌شود. در این روش، بخشی یا تمام ناخن آلوده برداشته می‌شود تا به داروهای ضد قارچ اجازه دهد به طور مستقیم به محل عفونت دسترسی پیدا کنند. جراحی معمولاً در مطب پزشک انجام می‌شود و بهبود کامل ممکن است چند ماه طول بکشد. این روش برای کاهش درد و بهبود وضعیت ناخن مؤثر است، اما ممکن است با درد و عفونت همراه باشد.

• درمان خانگی قارچ ناخن

برای درمان خانگی قارچ ناخن، چندین روش طبیعی وجود دارد که می‌تواند به کاهش علائم و بهبود وضعیت ناخن کمک کند. برخی از این روش‌ها شامل استفاده از روغن درخت چای، سرکه سیب، و سیر هستند. روغن درخت چای و سیر دارای خواص ضد قارچ قوی هستند و می‌توانند به کنترل عفونت کمک کنند. سرکه سیب نیز به دلیل خاصیت اسیدی‌اش، می‌تواند محیطی نامناسب برای رشد قارچ ایجاد کند. این درمان‌ها باید به مدت چندین هفته به طور منظم استفاده شوند تا نتایج مؤثر باشند.

بهترین روش برای درمان قارچ ناخن پا و دست

بهترین روش برای درمان قارچ ناخن پا و دست بستگی به شدت و نوع عفونت دارد و معمولاً شامل ترکیبی از داروهای موضعی و خوراکی است. داروهای موضعی مانند لاک‌های ضد قارچ و کرم‌های مخصوص می‌توانند به کنترل عفونت کمک کنند، اما در موارد شدیدتر، داروهای خوراکی مانند تربینافین (Lamisil) و ایتراکونازول (Sporanox) معمولاً مؤثرتر هستند. این داروها به مدت چند ماه تجویز می‌شوند تا عفونت قارچی کاملاً از بین برود. در مواردی که درمان دارویی کافی نباشد، پزشک ممکن است جراحی را پیشنهاد دهد. این جراحی می‌تواند شامل برداشتن کامل یا جزئی ناخن آلوده باشد تا بتوان داروی ضد قارچ را مستقیماً به محل عفونت اعمال کرد. این روش‌ها معمولاً بهبود کاملی را ارائه می‌دهند، اما ممکن است با درد و عفونت همراه باشند. بهترین اقدام، مشاوره با یک متخصص پوست یا پزشک است که می‌تواند بر اساس وضعیت خاص شما، بهترین روش درمانی را تجویز کند. مراجعه حضوری به مطب دکتر رابط می‌تواند به شما در انتخاب روش مناسب و دریافت مشاوره تخصصی کمک کند.

سوالات متداول درباره قارچ ناخن

آیا قارچ ناخن دست خطرناک است؟ قارچ ناخن دست معمولاً خطرناک نیست و بیشتر به عنوان یک مشکل زیبایی محسوب می‌شود. اما اگر درمان نشود، می‌تواند به مشکلات جدی‌تری منجر شود، مانند گسترش عفونت به سایر ناخن‌ها و پوست اطراف. همچنین، در افراد با سیستم ایمنی ضعیف، ممکن است به عفونت‌های جدی‌تر منجر شود.

قویترین پماد ضد قارچ ناخن چیست؟ یکی از قوی‌ترین پمادهای ضد قارچ ناخن، کلوتریمازول (Clotrimazole) است که به صورت موضعی استفاده می‌شود. این دارو دارای خاصیت ضد قارچی قوی است و به کاهش علائم و بهبود وضعیت ناخن کمک می‌کند. همچنین، داروهایی مانند افیناکونازول (Jublia) و تولوفتات (Tolnaftate) نیز بسیار مؤثر هستند.

قارچ ناخن چه رنگیه؟ قارچ ناخن معمولاً باعث تغییر رنگ ناخن به رنگ‌های زرد، قهوه‌ای یا سفید می‌شود. در موارد شدیدتر، ناخن ممکن است به رنگ سبز یا سیاه تغییر کند و به تدریج ضخیم و شکننده شود.

آیا قارچ ناخن واگیر دار است؟ بله، قارچ ناخن می‌تواند واگیر دار باشد و از طریق تماس مستقیم با سطوح آلوده یا پوست فرد مبتلا منتقل شود. استفاده مشترک از ابزارهای ناخن، حوله‌ها، و راه رفتن با پای برهنه در مناطق عمومی مرطوب مانند استخرها و سالن‌های ورزشی می‌تواند خطر انتقال را افزایش دهد.

درمان سریع قارچ ناخن چیست؟ درمان سریع قارچ ناخن معمولاً شامل استفاده از داروهای خوراکی و موضعی است. داروهای خوراکی مانند تربینافین (Lamisil) و ایتراکونازول (Sporanox) معمولاً سریع‌تر عمل می‌کنند و به مدت چند ماه تجویز می‌شوند. همچنین، استفاده از لیزر درمانی نیز می‌تواند به سرعت بهبود عفونت کمک کند، اما ممکن است نیاز به چندین جلسه درمانی داشته باشد.

دکتر مهرشاد رابط

متخصص و جراح پوست و زیبایی، لیزرهای پیشرفته پزشکی، کاشت مو و ابرو از دانشگاه شهیدبهشتی، دارای بورد تخصصی،
عضو ثابت انجمن متخصصین پوست و موی ایران عضو دائم آکادمی زیبایی اروپا، ارائه مقالات متعدد در کنگره های معتبر بین المللی

ادامه توضیحات