یکی از مهم‌ترین عارضه‌هایی که می‌توانند زیبایی پوست ما را به‌خصوص در ناحیه صورت تحت‌تأثیر خود قرار دهند، لکههای پوستی هستند. لک‌شدن پوست به هر دلیل، می‌تواند از زیبایی چهره ما بکاهد و به دنبال آن نیز اعتمادبه‌نفس ما را کاهش دهد. آشنایی با چیستی این لک‌های پوستی، علت بروز آن‌ها و همین‌طور راهکارهای درمان، بهترین اقدامی است که می‌توانیم بابتش انجام دهیم.
از جمله متداول‌ترین انواع لک‌های پوستی که بیشتر خانم‌ها را مبتلا می‌کند، لک ملاسما است. هرچند که ملاسما را نمیتوان جزو لکه های پوستی خطرناک برشمرد، اما شکی نیست که این عارضه برای هر فردی آزاردهنده خواهد بود. در این مقاله از مجله پزشکی دکتر مهرشاد رابط، چیستی لک ملاسما را بررسی میکنیم با روش‌های درمان آن نیز آشنا می‌شویم.
ملاسما چیست و چطور میتوان درمانش کرد؟
ملاسما یک عارضه پوستی است. در این عارضه، پوست دچار لکههای قهوهایرنگ بزرگ و کوچک میشود. این لکه‌ها بیشتر روی صورت، گونه‌ها، پیشانی، بالای لب‌ها و روی چانه به چشم خواهند خورد. تغییرات هورمونی در دوران بارداری و همین‌طور افزایش تولید رنگدانه در پوست از جمله علل بروز این عارضه پوستی به شمار می‌رود.
ملاسما بیشتر در بانوان دیده میشود؛ این عارضه در بسیاری از موارد بعد از بارداری خودبهخود درمان میشود. گاهی اوقات این لکه‌ها ممکن است برای مدت طولانی روی پوست بمانند که در چنین شرایطی باید برای درمان لک صورت اقدام کرد. استفاده از داروهای استروئیدی، لایه‌برداری، لیزر و مزوتراپی از جمله راهکارها درمان این مشکل است.
لک ملاسما (لک بارداری) چیست؟
اگر از خود می‌پرسید که علت بروز لکه قهوه ای روی پوست نشانه چیست، شاید یکی از مهم‌ترین دلایل آن ابتلا به عارضه پوستی «ملاسما» باشد. ملاسما یا همان لک بارداری، در حقیقت به لکه‌هایی گفته میشود که طیف رنگی خاکستری تا قهوه‌ای دارند و بیشتر از هر جای دیگر، بر روی پوست صورت به چشم می‌خورند.
همان‌طور که خود پیداست، این لک‌ها را بیشتر میتوان در میان بانوان مشاهده کرد؛ آمار موجود نشان می‌دهد که تنها ۱۰ درصد از مردان ممکن است به این عارضه دچار شوند. خوشبختانه ملاسما از جمله لکه های پوستی خطرناک نیست و در بسیاری از موارد، مشاهده شده است که مدتی بعد از زایمان، بدون نیاز به درمان از بین می‌روند.
علائم و عکس لک ملاسما
مهم‌ترین علائم لک بارداری یا همان ملاسما، بروز لکههای قهوه‌ای یا لکههای خاکستری مایل به قهوه‌ای بر روی پوست است. در بیشتر مواقع این عارضه بر روی پوست صورت ظاهر میشود. لکه‌هایی که روی صورت پدیدار می‌شوند، معمولاً به‌صورت قرینه بوده و بر روی گونه‌ها، پیشانی، روی بینی، بالا لب‌ها و همین‌طور روی چانه قابل‌مشاهده هستند. گاهی ممکن است لک ملاسما را روی مچ دست، ساعد، بازوها یا حتی گردن نیز شاهد باشیم.
در تصویر زیر می‌توانید به‌خوبی لک ملاسما و علائم ظاهری آن را بررسی کنید:
علت لک ملاسما چیست؟
برای این سؤال، نمیتوان پاسخ دقیقی ارائه داد؛ زیرا که علت اصلی و حقیقی بروز ملاسما در افراد، هنوز از نظر پزشکی کشف نشده است.
تنها چیزی که در این باره از آن اطمینان داریم، آن است که افزایش تولید رنگدانه در سلول‌های پوستی، می‌تواند بروز ملاسما را به همراه داشته باشد. به‌خوبی پیداست که ملاسما را نمیتوان در زمره لکه های پوستی خطرناک به شمار آورد.
هرچند که علت دقیق بروز ملاسما مشخص نیست، اما متخصصان ثابت کرده‌اند که برخی از عوامل، در افزایش احتمال بروز این عارضه تأثیر بسزایی دارند:
۱. رنگ پوست افراد
تحقیقات نشان داده است عموماً کسانی که رنگ پوستشان تیره‌تر است، بیشتر از باقی افراد دچار ملاسما می‌شوند. دلیلش نیز آن است که در پوست‌های تیره، شمار ملانوسیت‌های فعال بیشتر از پوست‌های روشن است.
۲. قرارگرفتن در معرض نور خورشید
اشعه UV یا همان اشعه فرابنفش که در نور خورشید وجود دارد، می‌تواند احتمال بروز ملاسما را دوچندان کرده یا آن را تشدید کند. همچنین نور خورشید می‌تواند باعث بازگشت ملاسما در افرادی که به‌تازگی آن را درمان کرده‌اند نیز بشود. استفاده از کرم ضدآفتاب با SPF مناسب می‌تواند تا حد زیادی از بروز ملاسما جلوگیری کند.
۳. تغییرات هورمونی در افراد
تغییرات هورمونی را میتوان از دیگر عوامل تشدیدکننده بروز ملاسما دانست. علت اینکه ملاسما بیشتر در زنان باردار به چشم می‌خورد نیز دقیقاً همین است. زنان باردار دچار نوسانات هورمونی بسیاری هستند و همین بروز ملاسما را در آن‌ها افزایش می‌دهد. همچنین مصرف داروهای هورمونی یا آنتی‌بیوتیک‌ها نیز در بروز این عارضه بی‌تأثیر نخواهند بود.
۴. استفاده از محصولات آرایشی حساسیت‌زا
برخی از محصولات آرایشی ممکن است برای پوست شما حساسیت به همراه داشته باشد. برای مثال عناصر تشکیل‌دهنده عطرهای مصنوعی، روغن‌های اسانس‌دار و حتی محصولات لایه‌بردار مانند AHA ممکن است موجب حساسیت سلولی شده و در نهایت منجر به بروز لک ملاسما یا همان لک بارداری بر روی پوست شما شوند.
۵. استرس و فشار روانی زیاد در افراد
در نهایت، استرس و اضطراب را نیز میتوان از جمله دیگر دلایل تشدید لکه های ملاسما در افراد دانست. زمانی که فرد بیش از اندازه در معرض استرس قرار داشته باشد، رنگ‌دانه‌های پوست پرکارتر شده و موجب بروز عارضه ملاسما خواهند شد.
کمبود کدام ویتامین باعث لک صورت میشود؟
علاوه بر مواردی که در بخش قبلی به آن اشاره کردیم، دلایل دیگری نیز وجود دارند که می‌توانند منجر به بروز لک ملاسما بر روی پوست شوند. کمبود برخی از ویتامین‌ها در بدن، می‌تواند لکه ملاسما را با خود به همراه داشته باشد.
از جمله این ویتامین‌ها میتوان به ویتامین مجموعه ب (ب کمپلکس) اشاره کرد. زمانی که میزان این ویتامین در بدن کم باشد یا بدن فرد در جذب این ویتامین ضعف داشته باشد، تولید رنگ‌دانه‌ای به اسم ملاتونین در بدن کاهش پیدا می‌کند. با کاهش تولید این رنگدانه، احتمال بروز لک ملاسما نیز دوچندان خواهد شد.
انواع لک ملاسما کدام است؟
بسته به الگوی تغییر رنگ پوست، عارضه ملاسما را میتوان در ۴ دسته‌بندی مختلف جای داد:
۱. ملاسمای اپیدرمال
این نوع از عارضه ملاسما را میتوان در لایه‌های سطحی پوست شاهد بود. در این نوع، لک‌های ناشی از ملانین اضافی، در سطحی‌ترین لایه روی پوست قابل‌مشاهده هستند.
۲. ملاسمای درمال
ملاسمای درمال برخلاف نوع قبلی، در لایه‌های زیرین و عمیق‌تر پوست رخ می‌دهد؛ به‌صورت دقیق‌تر در داخل درمیس پوست میتوان آن را تشخیص داد. در این نوع وجود ملانوفاژ طبیعی است.
۳. ملاسمای ترکیبی
همان‌طور که از اسمش نیز به‌خوبی پیداست، این نوع ترکیبی از دو نوع قبلی است؛ به‌عبارت‌دیگر این نوع، ویژگی هر دو نوع قبلی را در خود جای داده است.
۴. ملاسمای پوست تیره
آخرین نوع از عارضه ملاسما یا همان لک بارداری، ملاسمای پوست تیره است. ازآنجایی‌که این نوع در پوست‌های تیره‌تر مشاهده میشود، به همین دلیل چنین نامی را به آن اختصاص داده‌اند.
ازبین‌بردن لکه های قهوه‌ای صورت
چنان که پیش‌تر در همین مقاله به آن اشاره کردیم، ملاسما را نمیتوان از لکه های پوستی خطرناک دانست؛ دلیلش نیز آن است که این عارضه به‌مرورزمان و بدون نیاز به استفاده از درمان خاصی، خودبهخود رفع خواهد شد. درمان طبیعی ملاسما را بیشتر در زمان بارداری و بعد از زایمان میتوان شاهد بود.
برای درمان بیماری رنگدانه ای یا همان ملاسما میتوان از راهکارهای زیر استفاده کرد:
۱. کرم ضد لک قوی برای ملاسما
اولین روش درمانی برای از بین لک بارداری ملاسما، استفاده از داروهای موضعی است. داروهای موضعی در اکثر مواقع به شکل کرم هستند و گاهی به‌صورت لوسیون یا ژل نیز تجویز می‌شوند. از جمله بهترین کرم‌ها برای درمان این عارضه می‌توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:
- کرم هیدروکوئینون؛ دزهای پایین این دارو بدون نسخه در داروخانه‌ها به فروش می‌رسد، اما برای دزهای بالاتر و تأثیرگذارتر، حتماً باید نسخه پزشک داشته باشید.
- کرم ترتینوئین و کورتیکواستروئیدها؛ اگر داروی قبلی به‌اندازه کافی تأثیرگذار نباشد، پزشک ممکن است ترتینوئین یا کورتیکواستروئید را نیز تجویز کند. گاهی برای موارد حاد، هر سه داروی نام‌برده را به‌صورت ترکیبی برای افراد تجویز می‌کنند.
۲. درمان لک ملاسما با لیزر
دومین روش متداول برای درمان ملاسما، استفاده از لیزر است. لیزردرمانی یکی از کارآمدترین روش‌ها برای درمان انواع لک به شمار می‌رود و معمولاً عوارض جانبی بسیار کمی را به همراه دارد. تنها نکته حائز اهمیت در لیزردرمانی برای ملاسما، تعدد جلسات و طولانی‌شدن روند درمان است؛ البته این موضوع ارتباط مستقیمی با شدت لک‌های پوستی شما دارد. به طور معمول برای مشاهده نتیجه معقول، باید ۴ جلسه لیزر را پشت سر گذاشت.
۳. مزوتراپی لک ملاسما
برای درمان لک پوستی ناشی از ملاسما، میتوان از مزوتراپی نیز استفاده کرد. مزوتراپی از جمله روش‌های درمانی غیرجراحی به شمار می‌رود و عموماً به‌صورت تزریقی انجام میشود. در این روش، مواد فعال مانند ویتامین‌ها، انواع مواد معدنی، هیالورونیک اسید، الاستین و کلاژن، به طور مستقیم به پوست تزریق می‌شوند. این کار می‌تواند روند تولید سلول‌های پوستی جدید را بهبود ببخشد و به درمان لک‌های ملاسما نیز کمک کند.
۴. لایه‌برداری با مواد شیمیایی
در نهایت، برای درمان ملاسما از اسید تراپی پوست یا لایه‌برداری شیمیایی نیز استفاده میشود. در این روش، لایه‌های سطحی پوست را با استفاده از اسیدهای خاص (مثلاً گلیکولیک اسید) بر می‌دارند. با این کار، آن لایه‌هایی از پوست که دچار ملاسما شده بودند، به طور کامل از بین می‌روند و لایه‌ای جدید جایگزین لایه قبلی میشود. این روش درمانی سخت‌تر از روش‌های دیگر بوده، عوارض بیشتری به همراه دارد و تنها برای ملاسمای شدید استفاده میشود.
خدمات دکتر رابط برای درمان ملاسما
در این مقاله از وب‌سایت دکتر مهرشاد رابط، درباره لک بارداری یا همان لک ملاسما برای شما صحبت کردیم. دیدیم که این عارضه چه علائمی دارد، علل بروز آن چیست و چطور میتوان آن را با راهکارها مختلف درمان کرد. همین‌طور به این نکته مهم نیز پی بردیم که لک ملاسما را نمیتوان از جمله لکه های پوستی خطرناک به‌حساب آورد.
اگر برای درمان این عارضه به کمک تخصصی نیاز دارید می‌خواهید برای این کار به بهترین مرجع مراجعه کنید، کلینیک دکتر مهرشاد رابط می‌تواند گزینه مناسبی برای شما باشد. ما به‌عنوان بهترین کلینیک تخصصی پوست و مو در تهران، برای ارائه برترین خدمات در سطح استان، آماده خدمتگزاری هستیم.در همین زمینه ببینید مزونیدلینگ برای لک صورت
شما می‌توانید جهت تعیین وقت و دریافت مشاوره از طریق راه‌های زیر با ما در ارتباط باشید:
سؤالات متداول
ملاسما یا لک بارداری چیست؟
نوعی عارضه پوستی است که در آن، پوست صورت یا دست، دچار لکههای قهوهایرنگ میشود.
آیا ملاسما را میتوان از لکه های پوستی خطرناک دانست؟
خیر. این عارضه پوستی را نمیتوان خطرناک دانست؛ زیرا که عوارض جدی به همراه ندارد و در بسیاری از موارد، خودبهخود درمان میشود.
بهترین راهکارهای درمان ملاسما چیست؟
برای درمان این عارضه پوستی از کرم‌های مخصوص، از لیزردرمانی، از مزوتراپی و در نهایت از لایه‌برداری شیمیایی استفاده میشود.
متخصص و جراح پوست و زیبایی، لیزرهای پیشرفته پزشکی، کاشت مو و ابرو از دانشگاه شهیدبهشتی، دارای بورد تخصصی،
عضو ثابت انجمن متخصصین پوست و موی ایران عضو دائم آکادمی زیبایی اروپا، ارائه مقالات متعدد در کنگره های معتبر بین المللی
