گرافت مو چیست؟

چنانچه در رابطه با کاشت مو و مراحل آن کنجکاو بوده باشید، حتماً اصطلاح گرافت مو به گوشتان خورده است. در فرایند کاشت مو شاهد انتقال گرافت‌های مو به محل فاقد مو هستیم. گرافت‌هایی که پس از قرار گرفتن در محل فاقد مو مجدداً شروع به رشد کرده و موهایی پرپشت و طبیعی را به ما هدیه می‌دهند.

اما ویژگی اصلی این گرافت‌ها چیست و چرا از آنها در فرایند کاشت مو استفاده می‌شود؟ در صورتی که قصد کاشت مو دارید، پیشنهاد می‌کنیم پیش از هر اقدامی با اصطلاحات و عناوین مخصوص این حوزه آشنا شوید و هر گونه ابهام خود را برطرف کنید.

گرافت مو چیست و چه ویژگی‌‌هایی دارد؟

واژه گرافت در علوم پزشکی به معنای «پیوند» است. برای مثال گرافت‌های پوستی یا به عبارتی پیوند پوستی، برای درمان سوختگی‌های شدید قابل استفاده هستند. برای کاشت موی سر هم می‌توان از گرافت مو استفاده کرد. زمانی که عنوان گرافت به کار برده می‌شود منظور ارگان‌هایی در ابعاد بسیار کوچک به نام واحدهای کاشت مو یا همان فولیکول‌های مو هستند. در نتیجه کاشت مو در واقع نوعی پیوند عضو است ولی در ابعاد بسیار کوچک‌تر.

شاید بپرسید آیا استخراج گرافت از قسمت‌های مختلف بدن ممکن است؟ بله؛ متخصصان این امکان را دارند که گرافت‌های مو را از قسمت‌های مختلف بدن مانند پوست سر، سینه، پشت کمر، دست‌ها، پاها و حتی ریش استخراج کنند. با این حال مقاومت گرافت‌های استخراج شده و خصوصیات ظاهری آن‌ها در بخش‌های مختلف بدن کاملاً متفاوت از یکدیگر است.

هدف از استخراج گرافت مو چیست و این کار چگونه انجام می‌شود؟

هدف اصلی استخراج گرافت مو برداشتن مو از قسمتی از سر است که به طور طبیعی توانایی رشد داشته و پیوند زدن آن به قسمتی که توانایی رویش مو ندارد.

استخراج گرافت‌ها بستگی به ابزارها، تجهیزات، تکنولوژی و دیگر رویکردهای جراحی دارد. استخراج و جداسازی گرافت مو در قسمت اهداکننده به دو صورت قابل اجراست. روش اول برداشت نواری یا به عبارتی کاشت مو به شیوه FUT و روش دوم به صورت استخراج واحدهای فولیکولی یعنی روش FIT قابل اجرا است. در شیوه برداشت FUT واحدهای فولیکولی به‌صورت نواری استخراج شده و تا زمان پیوند مو می توان از آنها نگهداری کرد. اکثر مواقع در یک واحد گرافت مو، دو تا پنج واحد تار مو موجود است.

پزشک معالج برش‌هایی را در قسمتی از پوست سر با اندازه‌های مورد نظر برای پیوند ایجاد می‌کند. در مرحله بعد گرافت‌ها را به نوبت یکی پس از دیگری در محل پیوند قرار می‌دهد. شیوه قرارگرفتن و کاشت گرافت‌های مو باید به نحوی باشد که در عین حال که الگوی موهای اطراف را حفظ می‌کند، طولی متناسب با آن‌ها نیز داشته باشد. در روش کاشت FIT دیگر نیازی به استخراج فولیکول‌های مو از نوار پشت سر نیست؛ بلکه در این شیوه واحدهای فولیکولی مو به صورت جدا از هم از پوست سر جدا شده و به محل فاقد مو انتقال داده می‌شوند.

از خطاهای هنگام استخراج گرافت مو چه می‌دانید؟

حال که به خوبی متوجه شدیم گرافت مو چیست و هدف از استخراج آنچه بوده، بد نیست نگاهی به خطاهایی بیندازیم که هنگام استخراج آن رخ می‌دهد. در زمان استخراج گرافت‌های مو به طور معمول دو خطای عمده رخ می‌دهد. در ادامه به بررسی بیشتر و تشریح این خطاها خواهیم پرداخت:

• استخراج ناقص

به خطای اول برداشت ناقص گفته می‌شود که در این نوع استخراج همه فولیکول‌ها به صورت یکجا برداشت نمی‌شوند و به طور معمول بخش پاپیلای درمی از فولیکول مو جدا شده و در پوست سر باقی می‌ماند. سلول‌های پاپیلای درمی درواقع مهم‌ترین قسمت سلول‌های سازنده مو بوده و اگر دچار آسیب شوند، رشد مو متوقف شده و در صورت رشد اولاً بی‌کیفیت بوده و ثانیاً به شکل کرک رشد می‌کند.

• احتمال ایجاد کیست

خطای دیگری که ممکن است رخ دهد در رابطه با فولیکول‌هاست. برای برداشت گرافت مو از ابزاری به نام پانچ استفاده می‌شود. پانچ در بعضی مواقع باعث می‌شود فولیکول‌های مو به لایه‌های پایین‌تر و عمیق‌تر پوست فرو بروند. جداسازی فولیکول دفن شده کار سختی نیست ولی به زمان زیادی نیاز دارد. همچنین اگر فولیکول دفن شده به موقع جدا نشود، می‌تواند موجب به وجود آمدن کیست شود.

چگونه می توان خطاهای استخرج گرافت مو را به حداقل رساند؟

به منظور کاهش احتمال بروز خطا هنگام استخراج فولیکول‌ها انتخاب دقیق بانک مو و گرافت های مو از اهمیت زیادی برخوردار است. چراکه همه فولیکول‌های بانک مو نسبت به ریزش مقاوم نیستند. خطاهای به وجود آمده در مورد شیوه‌های بر پایه روش FIT و روش‌های دیگر مانند کاشت مو به روش SUT و کاشت مو به روشMicroFIT وجود دارد. در روش FUT خطای اول بسیار کمیاب بوده و خطای دوم به هیچ عنوان ایجاد نمی‌شود.

خطاهای ایجاد شده به هنگام استخراج مو تا حد بسیار زیادی به توانایی و مهارت پزشک جراح و جدید بودن تجهیزات و تکنولوژی کلینیک بستگی دارد. بنابراین با انتخاب کلینیکی معتبر و پزشکی باتجربه می‌توان احتمال بروز چنین خطاهایی را به حداقل رساند.

در مرحله کاشت مو مهم‌ترین موضوعی که باید مورد توجه قرار گیرد، طراحی خط رویش مو و پخش کردن گرافت‌های استخراج شده است. در صورتی که جراح متخصص و باتجربه باشد، قادر خواهد بود که با استفاده از کمترین تعداد گرافت مو، نواحی طاس سر فرد را بپوشاند. در این میان خط رویش هم از اهمیت زیادی برخوردار است. به طوری که اگر خط رویش خوب طراحی نشده و حالت طبیعی نداشته باشد، کاشت مو جلوه‌ای طبیعی نخواهد داشت. بنابراین این موضوع را باید خط قرمز و مهمترین حساسیت کاشت گرافت‌های مو دانست.

انواع دسته بندی گرافت مو چیست؟

به‌طور کلی گرافت‌های مو را به چهار دسته می‌توان دسته بندی کرد:

• دسته اول : گرافت‌هایی که ضخامت آن‌ها معمولاً بین ۳ تا ۵ میلی‌متر بوده و ۲ یا ۳ فولیکول مو دارند.
• دسته دوم : دسته دوم شامل مینی گرافت‌ها هستند که ضخامت آن‌ها از ۰.۵ تا ۵/۲ میلی‌متر بوده و ۴ تا ۸ فولیکول مو دارند.
• دسته سوم : میکرو گرافت‌ها هستند با ضخامت از ۱ تا ۵/۱ میلی‌متر و ۲ یا ۳ فولیکول مو دارند.
• دسته چهارم : گرافت‌های تک فولیکولی هستند و مطابق اسمشان فقط یک فولیکول مو دارند. در این میان هر اندازه که اندازه گرافت‌ها کوچک‌تر باشد، پیوند مو طبیعی‌تر انجام می‌شود. به این نکته هم باید توجه داشت که از گرافت‌های تک فولیکولی به طور معمول برای قسمت جلوی سر استفاده می‌شود.

دکتر مهرشاد رابط

متخصص و جراح پوست و زیبایی، لیزرهای پیشرفته پزشکی، کاشت مو و ابرو از دانشگاه شهیدبهشتی، دارای بورد تخصصی،
عضو ثابت انجمن متخصصین پوست و موی ایران عضو دائم آکادمی زیبایی اروپا، ارائه مقالات متعدد در کنگره های معتبر بین المللی