مراقبت‌کردن از پوست جنبه‌های مختلفی دارد و یکی از آن‌ها، مدیریت و کاهش استرس است؛ زیرا که بسیاری از بیماریهای پوستی ما ممکن است به دلیل استرس به وجود بیایند یا در اثر آن شرایط وخیم‌تری نسبت به قبل پیدا کنند.
در این مقاله از مجله پزشکی دکتر مهرشاد رابط می‌خواهیم مهم‌ترین بیماریهای پوستی ناشی از استرس را در کنار هم بررسی کنیم. در این مطلب با هر یک از این بیماری‌ها آشنا می‌شویم و همچنین راهکارهایی را برای درمان آن‌ها می‌خوانیم. همچنین ارتباط ریزش مو و استرس را نیز بررسی میکنیم و در پایان نیز برای کاهش استرس نکاتی را به شما یاد خواهیم داد. تا انتهای مقاله با ما همراه باشید.
تأثیر استرس بر سلامت پوست
تمامی متخصصان پوست به شکل متفق‌القول بر این باور هستند که استرس زیاد میتواند تأثیرات مستقیم و غیرمستقیم بر روی سلامت پوست شما داشته باشد. برای مثال خیلی از آن‌ها باور دارند که علت خارش بدن در شب چیزی جز استرس بیش از حد نیست. اگر بخواهیم این بحث را با جزئیات بیشتری برای شما باز کنیم، می‌توانیم چنین بگوییم که استرس از راه‌های زیر میتواند بر سلامت پوست ما تأثیر منفی داشته باشد:
- استرس میتواند واکنش‌پذیری پوست ما را بیشتر کرده و حساسیت آن را افزایش دهد.
- افرادی که دچار استرس هستند معمولاً از رعایت نکات مراقبتی پوست غافل هستند و همین باعث میشود که پوست به‌آرامی سلامت خود را از دست دهد.
- افرادی که دچار استرس شدید هستند ممکن است گاهی به طور مستقیم به پوست خود آسیب وارد کرده و باعث بروز مشکلات مختلف شوند.
- استرس زیاد میتواند ترشح کورتیزول را افزایش دهد و افزایش این هورمون نیز در نهایت منجر به افزایش چربی پوست خواهد شد.
- استرس میتواند سلول‌های دفاعی پوست را افزایش دهد و کاری کند که آن‌ها علیه پوست سالم اقدام کنند؛ به‌عبارت‌دیگر استرس میتواند موجب بیماریهای خودایمنی پوستی شود.
- استرس میتواند سد دفاعی پوست را از بین برده و آن را در برابر عفونت‌ها ضعیف کند.
- استرس میتواند تولید سلول‌های پوستی جدید را مختل کند و در نتیجه روند پیری پوست سرعت ببخشد.
- در نهایت، استرس میتواند منجر به خشکی بیش از حد پوست شود.
بیماریهای پوستی شایع که میتواند توسط استرس ایجاد شود
حال که می‌دانیم استرس چطور میتواند موجب آسیب به پوست ما شود، بد نیست که شایع‌ترین بیماریهای پوستی ناشی از استرس را نیز بشناسیم. در این بخش متداول‌ترین بیماریهای پوستی را بررسی خواهیم کرد و برای درمان آن نیز راه‌حل‌هایی را به شما خواهیم گفت:
۱. اگزما
اولین بیماری پوستی که میتواند در اثر استرس رخ دهد، اگزما است. زمانی که پوست ما خشک شده و دچار خارش و قرمزی میشود، به آن اگزما می‌گوییم. در انواع شدیدتر این بیماری ممکن است شاهد زخم نیز باشیم. این بیماری درمان خاصی ندارد و تنها با استفاده از پمادهای کورتیکواستروئیدی تنها می‌توان خارش و علائم آن را از بین برد.
۲. جوش و آکنه
دومین مشکل پوستی که در اثر استرس زیاد برای ما به وجود می‌آید، جوش و آکنه است. همان‌طور که گفتیم استرس میتواند ترشح غدد چربی پوست را افزایش دهد؛ همین موضوع میتواند بروز جوش را روی پوست چندبرابر کند. با کنترل استرس و استفاده از روتین‌های مخصوص ضد جوش می‌توان این عارضه را رفع کرد.
۳. پسوریازیس
این بیماری از آن بیماری‌هایی است که اثر اختلال ناشی از استرس در سیستم ایمنی بدن ایجاد میشود. در اثر ابتلا به این بیماری، سرعت رشد سلول‌های پوستی ده برابر شده و میتواند عوارض ناخوشایندی مانند خارش شدید، سوزش، خشکی و غیره شود. این بیماری نیز درمان قاطعی ندارد و تنها با استفاده از راهکارهای مختلف مانند پمادها یا نوردرمانی می‌توان به کاهش علائم آن کمک کرد. گاهی علت خارش کف سر مي‌تواند به دلیل پسوریازیس باشد.
۴. درماتیت سبورئیک
از دیگر بیماریهای شایعی که در اثر استرس به وجود می‌آید یا تشدید میشود، می‌توان به درماتیت سبوره نیز اشاره کرد. درماتیت سبورئیک را می‌توان به شکل پوسته‌پوسته شدن و شوره در نواحی مختلف پوست، به‌خصوص روی سر شاهد بود. این بیماری میتواند التهاب و خارش نیز به همراه داشته باشد. این عارضه را می‌توان با درمان‌های خانگی و داروهایی مانند پمادهای ضدقارچ رفع کرد. در همین زمینه ببینید درماتیت سبورئیک و ریزش مو
۵. کهیر
یکی از شایع‌ترین عوارض استرس برای پوست، کهیر است. زمانی که پوست دچار تورم میشود، التهاب پیدا می‌کند و همچنین سوزش و خارش در همان نقطه به همراه دارد، می‌گوییم که کهیر به وجود آمده است. کهیر نیز عاملی خودایمنی دارد که استرس باعث تشدید آن میشود. این عارضه خیلی اوقات خودبه‌خود درمان میشود؛ همچنین برای درمان کهیر پوستی می‌توان از روش‌های خانگی و مصرف آنتی‌هیستامین‌ها و داروهای کورتیکواستروئیدی با تجویز پزشک نیز استفاده کرد.
۶. لک‌وپیس
برص، پیسی یا ویتیلیگو از جمله بیماریهای پوستی است که استرس میتواند در بروز آن نقش داشته باشد. در این بیماری سلول‌های ملانین یا رنگ‌دانه‌های پوست تحت‌تأثیر قرار گرفته و موجب ایجاد لکه‌های سفید در نقاط مختلف می‌شوند. ریشه اصلی این بیماری را نیز باید در سیستم ایمنی بدن جستجو کرد. برای درمان این عارضه پوستی میتواند از روش‌های سنتی و یا روش‌های تازه‌تری مانند نوردرمانی استفاده کرد.
۷. ملاسما
در نهایت، لک ملاسما را نیز باید از دیگر مشکلات پوستی ناشی از استرس دانست. این عارضه به‌صورت لکه‌های خاکستری تا قهوه‌ای‌رنگ روی صورت یا دیگر نقاط بدن ظاهر میشود؛ گاهی به آن ماسک بارداری نیز گفته میشود. این عارضه میتواند دلایل بسیاری از جمله تغییرات هورمونی یا استفاده از لوازم آرایشی نامرغوب نیز داشته باشد. لین عارضه خیلی اوقات خودبه‌خود درمان میشود، اما در غیر این صورت ممکن است داروهایی مانند هیدروکوئینون یا انواع کورتیکواستروئیدها برای آن تجویز شود.
استرس و جوش و آکنه‌های پوستی
چنان که پیش‌تر نیز در ابتدای مقاله به آن اشاره کردیم، استرس زیاد میتواند موجب افزایش جوش و آکنه روی سطح پوست شما شود. زمانی که استرس دارید، هورمونی به اسم کورتیزول در بدن شما ترشح میشود. تحقیقات تخصصی نشان داده است زمانی که ترشح این هورمون در بدن افزایش پیدا می‌کند، فعالیت غدد چربی روی پوست نیز به همان میزان زیاد میشود.
با افزایش چربی روی پوست، احتمال بروز جوش و آکنه نیز چندبرابر خواهد شد. در چنین مواقعی شما برای کاهش جوش و آکنه ابتدا قبل از هر چیز باید استرس را کنترل کنید و سپس برای درمان جوش از روتین‌های پوستی ضد جوش یا روش‌های درمانی دیگر استفاده کنید.
تأثیر استرس بر ریزش مو
استرس صرفاً روی پوست تأثیر ندارد و میتواند عوارض خود را در سلامت مو نیز نشان دهد. ریزش مو از دیگر عارضه‌های ناشی از استرس شدید است که میتواند برای بسیاری از افراد آزاردهنده باشد. نه‌تنها ریزش مو، بلکه بسیاری از متخصصان باور دارند علت نازک شدن مو نیز خیلی از اوقات میتواند به دلیل استرس کنترل نشده باشد. هرچند که ریزش مو در اثر استرس موقتی است و خودبه‌خود درمان میشود، اما لازم است که آن را جدی بگیریم و به‌موقع برای درمان آن اقدام کنیم.
استرس به ۲ شکل میتواند منجر به ریزش موهای ما شود:
- در حالت اول، رشد طبیعی مو مختل میشود؛ به‌عبارت‌دیگر تعداد زیادی از فولیکول‌های مو وارد فاز استراحت می‌شوند و دیگر رشد نمی‌کنند. این عارضه در زبان پزشکی با عنوان تلوژن افلوویوم می‌شناسند.
- در حالت دوم استرس میتواند منجر به بیماریهای خودایمنی شوند؛ در این مورد سیستم ایمنی بدن به فولیکول‌های مو حمله کرده و آن را عاملی خارجی تشخیص می‌دهد. همین موضوع میتواند بیماری‌هایی مانند آلوپسی را به همراه داشته باشد. در بررسی دلایل ریزش مژه این عامل را نیز می‌توان دخیل دانست.
روش‌های مدیریت استرس
اکنون به‌خوبی می‌دانیم که استرس و اضطراب میتواند مخرب‌ترین تأثیرات را روی سلامت پوست و موی ما داشته باشد. چنان که در طول مطلب نیز به آن اشاره کردیم، خیلی از مشکلات پوستی ناشی از استرس موقتی هستند و خودبه‌خود درمان می‌شوند؛ به‌شرط آنکه بتوانیم استرس خود را کنترل کنیم و با هر روش مناسبی، آن را در خود کاهش دهیم.
برای مدیریت استرس و کاهش آن، راهکارهای زیر می‌توانند گزینه خوبی برای شما باشند:
- خواب کافی و البته باکیفیت، یکی از بهترین راهکارهای کاش استراحت است.
- رژیم غذایی نیز در کاهش استرس بسیار مؤثر است؛ بهتر است از خوراکی‌هایی استفاده کنید که بتوانند مواد مغذی و ویتامین‌های موردنیاز شما را تأمین کنند.
- تحرک، فعالیت بدنی کافی و ورزش از جمله بهترین راهکارها برای کاهش سطح کورتیزول در بدن به شمار می‌رود.
- نوشیدن آب کافی نیز یکی از روش‌های مؤثر برای بهبود سلامت پوست و همچنین کاهش استرس است.
- مطالعه‌کردن و خواندن کتاب‌هایی که ذهن شما را از عوامل استرس‌زا دور کند نیز میتواند راه‌حل خوبی باشد.
- تکنیک‌های تنفسی، مدیتیشن و یوگا نیز برای کاهش استرس بسیار توصیه می‌شوند.
- گذراندن وقت در کنار دوستان و افرادی که دوست دارید نیز تأثیر شگفت‌انگیزی بر کاهش استرس شما خواهد داشت.
خدمات دکتر رابط برای درمان مشکلات پوستی
در این مقاله از وب‌سایت دکتر رابط، برای شما از تأثیر استرس روی پوست صحبت کردیم. دیدیم که استرس زیاد میتواند سلامت پوست و موی ما را بر هم ریخته و بیماریهای مختلفی را برای ما به همراه داشته باشد. در این مطلب با شایع‌ترین بیماریهای پوستی ناشی از استرس آشنا شدیم و در نهایت نیز راه‌حل‌هایی را برای کاهش استرس خواندیم.
برای درمان مشکلات پوستی، بهترین کار مراجعه به یک کلینیک معتبر است. ما به‌عنوان بهترین کلینیک پوست و مو در تهران، می‌توانیم باکیفیت‌ترین خدمات را برای درمان انواع بیماریهای پوستی به شما ارائه دهیم.
جهت تعیین وقت و دریافت مشاوره از طریق راه‌های زیر با ما در ارتباط باشید:
سؤالات متداول
استرس چطور میتواند موجب جوش و آکنه شود؟
با افزایش استرس، ترشح هورمون کورتیزول در بدن افزایش پیدا کرده و پوست، چرب میشود. چربی پوست آن را مستعد جوش و آکنه خواهد کرد.
آیا استرس میتواند روی مو هم تأثیر بگذارد؟
بله. استرس زیاد باعث میشود که ریزش مو افزایش پیدا کند و همچنین تار مو نیز بسیار ضعیف و نازک شود.
چطور می‌توان برای سلامت پوست استرس را کاهش داد؟
راهکارهای زیادی برای این هدف وجود دارد؛ رژیم غذایی درست، ورزش‌کردن، مدیتیشن، خواب کافی و همچنین فعالیت‌های اجتماعی می‌توانند در این زمینه مفید باشند.
متخصص و جراح پوست و زیبایی، لیزرهای پیشرفته پزشکی، کاشت مو و ابرو از دانشگاه شهیدبهشتی، دارای بورد تخصصی،
عضو ثابت انجمن متخصصین پوست و موی ایران عضو دائم آکادمی زیبایی اروپا، ارائه مقالات متعدد در کنگره های معتبر بین المللی
