لیکن پلان (Lichen Planus) یک بیماری پوستی خودایمن است که به دلایلی نظیر ژنتیک، استرس، مصرف داروهای شیمیایی و ضعف سیستم ایمنی بروز پیدا می‌کند. به طور کلی هنوز درمان قطعی لیکن پلان مشخص نشده است، اما می‌توان با انجام برخی اقدامات نه برای درمان لیکن پلان بلکه برای کاهش عوارض این بیماری نظیر خارش یا درد اقدام کرد. در این مقاله ضمن بررسی بیماری لیکن پلان به معرفی درمان این بیماری می‌پردازیم. همچنین بهترین پماد برای درمان لیکن پلان را معرفی خواهیم کرد.
لیکن پلان چیست؟
لیکن پلان یکی از انواع بیماری‌های پوستی خودایمن است که به صورت ضایعات قرمز یا بنفش رنگ روی نقاط مختلف بدن آشکار می‌شود. این بیماری می‌تواند دهان، ناحیه تناسلی، پوست سر، ناخن، صورت، کمر و سایر نقاط بدن را مورد هدف قرار دهد. علت اصلی ابتلا به لیکن پلان هنوز به صورت دقیق مشخص نیست، اما پزشکان عواملی نظیر ژنتیک، ضعف سیستم ایمنی، استرس و مصرف داروهای شیمیایی را از مهمترین عوامل موثر بر ابتلا به این بیماری می‌دانند.
مشاوره رایگان
انواع لیکن پلان
تقریبا هیچ نقطه از بدن و دهان از ابتلا به لیکن پلان در امان نیست. افراد زیادی برای درمان لیکن پلان به مطب دکتر رابط مراجعه می‌کنند اما ناحیه ابتلا به بیماری در هر فرد متفاوت است. شایع‌ترین مناطق درگیر این بیماری عبارتند از:
لیکن پلان پوستی
شایع‌ترین نوع لیکن پلان نوع پوستی آن است که به صورت بثورات پوستی بنفش یا ارغوانی به همراه خارش روی پوست ظاهر می‌شود. این بیماری بیشتر مچ دست، ساعد، کمر، ناحیه تناسلی و تنه را درگیر می‌کند.
بهترین روش درمان لیکن پلان پوستی استفاده از کورتیکواستروئیدهای موضعی، فتوتراپی و مصرف داروهای خوراکی است.
لیکن پلان مویی
به طور کلی لیکن پلان مویی در نواحی رویش مو نظیر کف سر، ریش و ابرو ظاهر می‌شود. از مهمترین علائم لیکن پلان مویی می‌توان به خارش، ریزش مو و قرمزی پوست اشاره کرد.
بهترین روش جهت درمان لیکن پلان مویی مصرف کورتیکواستروئیدهای موضعی، فتوتراپی و خوردن داروهای خوراکی است.
لیکن پلان دهانی
یک نوع دیگر از بیماری لیکن پلان نوع دهانی آن است که مشخصا به صورت ضایعاتی سفید رنگ در داخل دهان ایجاد می‌شود. این ضایعات با درد و سوزش همراه هستند.
درمان لیکن پلان دهانی با استفاده از مصرف کورتیکواستروئیدهای موضعی، داروهای ضد‌درد و حتی بی حس‌کننده‌های موضعی صورت می‌پذیرد.
عکس لیکن پلان دهانی
در تصویر زیر یک نمونه لیکن پلان دهانی را مشاهده می‌کنید:
لیکن پلان ناحیه تناسلی
این بیماری هم شامل ضایعات ساییده شده ای است که اندام تناسلی را تحت تاثیر قرار می‌دهد. این نوع از لیکن پلان می‌تواند با درد زیادی همراه باشد.
به طور کلی استفاده از کورتیکواستروئیدهای موضعی، داروهای ضد‌درد، بی حس‌کننده‌های موضعی و داروهای خوراکی از بهترین روش ها جهت درمان لیکن پلان تناسلی به شمار می‌روند.
لیکن پلان ناخن
بیماری لیکن پلان ناخنی با تغییر شکل ظاهری ناخن از جمله ایجاد خطوط سفید ناخن، نازک شدن ناخن و شکافته شدن ناخن همراه است.
بهترین درمان لیکن پلان ناخن مصرف کورتیکواستروئیدهای موضعی و داروهای خوراکی می‌باشد.
دلایل ابتلا به لیکن پلان
به طور دقیق هنوز هم دلایل ابتلا به بیماری لیکن پلان مجهول است، اما پزشکان اعتقاد دارند برخی از عوامل در ایجاد این ضایعات پوستی موثر است. از مهمترین دلایل ابتلا به بثورات پوستی لیکن پلان می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
• ژنتیک
• استرس
• داروهای شیمیایی
• ضعف سیستم ایمنی بدن
علائم بیماری لیکن پلان
علائم و نشانه‌های لیکن پلان از فردی به فرد دیگر متفاوت است. اما به طور کلی با دیدن علائم زیر احتمالا باید به دنبال درمان لیکن پلان باشید:
• برجستگی‌های مسطح بنفش روی ساعد، مچ دست یا مچ پا
• خطوط قرمز ناشی از خاراندن پوست
• برجستگی های سفید روی زبان یا داخل گونه
• خارش پوست
• زخم دردناک در ناحیه تناسلی
• ریزش موی سر، ریش، موی اندام تناسلی و …
• اسکار یا زخم روی ناخن
• افتادن ناخن
• خطوط سیاه روی ناخن
به طور کلی هرگونه ضایعه یا بثورات پوستی صاف و برجسته به رنگ صورتی، قرمز یا بنفش با اندازه کمتر از ۱ سانت به همراه خارش می‌تواند نشانه لیکن پلان باشد.
علت خارش بدن در شب و راه‌های درمان خارش پوست
پیشگیری از پیشرفت لیکن پلان
قطعا پیشگیری بهتر از درمان لیکن پلان است. با رعایت موارد زیر می‌توانید تا حد زیادی از ابتلا به این بیماری پوستی جلوگیری کنید:
• جلوگیری از آسیب دیدن و جراحت پوستی
• استفاده از کمپرس سرد به جای خاراندن پوست
• کنترل استرس
• حفظ بهداشت پوست
• رعایت بهداشت دهان و دندان
• اجتناب از عفونت های واژینال
• کنترل بیماری های زمینه ای نظیر دیابت و بیماری های تناسلیپ
• معاینه دوره ای پوست
عوارض لیکن پلان
ابتلا به لیکن پلان عوارض و خطراتی را به همراه دارد. از مهمترین عوارض بیماری لیکن پلان می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
• عوارض پوستی نظیر خارش، درد، سوزش در ناحیه بروز ضایعات
• ایجاد پلاک سفید یا قرمز، پاپول و بثورات
• پوسته پوسته شدن پوست و ایجاد زخم
• ایجاد سوزش، درد و خارش در داخل دهان
• بروز ضایعات سفید و قرمز و اروزیو در مخاط دهان
• احتمال ابتلا به سرطان دهان
• خارش، درد، سوزش، ایجاد پلاک سفید و زخم در ناحیه تناسلی
• احتمال ابتلا به سرطان تناسلی
• گسترش آنزیم های کبدی
• التهاب قرنیه چشم
برای جلوگیری از این عوارض باید نسبت به بروز این بیماری پیشگری های لازم را انجام دهید. همچنین در صورت ابتلا باید سریعا برای درمان لیکن پلان اقدام نمایید.
درمان قطعی لیکن پلان
به طور کلی هیچ درمان تضمینی برای بین بردن همیشگی لیکن پلان وجود ندارد، اما می‌توان با انجام برخی از دستورالعمل‌ها علائم این بیماری را کاهش داد. در این صورت کیفیت زندگی فرد افزایش پیدا می‌کند. این اقدامات عبارتند از:
• مصرف داروهای موضعی کورتیکواستروئیدی
• مصرف داروهای خوراکی
• انجام فتوتراپی
• مصرف داروهای تقویت‌کننده سیستم ایمنی
• حفاظت از پوست و مو
بهترین پماد برای درمان لیکن پلان
در درمان لیکن پلان با شدت خفیف تا متوسط پمادهای کورتیکواستروئیدی مانند بتامتازون یا فلوتیکازون عملکرد ایده آلی دارند. اما اگر بیماری لیکن پلان قوی باشد، می‌توان از پمادهای قوی تر نظیر کلوبتازول برای درمان بیماری استفاده کرد.
درمان لیکن پلان در کلینیک دکتر رابط
بیماری لیکن پلان به شیوه های مختلف قابل درمان است. برای درمان لیکن پلان می‌توانید از طریق روش‌های مختلف اقدام کنید. اما اگر این بیماری زندگی شما را مختل کرده است، توصیه میکنیم با مراجعه به کلینیک دکتر رابط این بیماری را به صورت اصولی از بین ببرید. برای دریافت خدمات با ما تماس بگیرید.
متخصص و جراح پوست و زیبایی، لیزرهای پیشرفته پزشکی، کاشت مو و ابرو از دانشگاه شهیدبهشتی، دارای بورد تخصصی،
عضو ثابت انجمن متخصصین پوست و موی ایران عضو دائم آکادمی زیبایی اروپا، ارائه مقالات متعدد در کنگره های معتبر بین المللی
