شوره سر یکی از آن دسته مشکلات پوستی است که شاید در ظاهر ساده به نظر برسد، اما میتواند تأثیرات ناخوشایندی بر اعتماد به نفس و کیفیت زندگیمان بگذارد. در این مقاله قصد داریم بهطور کامل به دنیای شوره سر وارد شویم. از علائم و دلایل اصلی شوره گرفته تا روشهای خانگی و مؤثر برای درمان آن را بررسی میکنیم. اگر شما هم به دنبال راهی برای خلاص شدن از این مشکل مزمن هستید، با ما همراه باشید تا با سادهترین روشها، پوست سر سالم و موهایی درخشان و بدون شوره داشته باشید.
شوره سر چیست؟
در واقع شوره سر، به دلیل تجمع سلولهای مرده پوست در موها ایجاد میشود. و از آنجایی که اسکالپ سر مدام در حال بازسازی سلولی است، سلولهای خارجی ترین لایه پوست (اپیدرم) از بین میروند و نیاز به جایگزین دارند. به این ترتیب، سلولهای مرده پوست میریزند و به صورت پوسته پوستههای سفید رنگی روی مو ظاهر میشوند. شوره سر خطرناک و تهدید کننده نیست و عارضه ای به همراه ندارد، اما ممکن است گاهی دچار خارش پوست کف سر شوید. همه افراد در هر سنی میتوانند دچار شوره سر شود، اما در جوانان و افراد میان سال شایع تر است.
انواع شوره سر
- شوره خشک (Dry Dandruff): پوستههای سفید، ریز و خشک که معمولاً روی شانهها میریزند. بیشتر در هوای سرد و خشک ایجاد میشود.
- شوره چرب (Oily Dandruff): پوستههای زردرنگ، چرب و چسبنده که به پوست سر میچسبند. معمولاً با خارش شدید همراه است.
- شوره قارچی (مربوط به مالاسزیا): به دلیل رشد بیشازحد قارچ مالاسزیا روی پوست سر ایجاد میشود. این نوع شوره میتواند باعث التهاب و قرمزی شود.
- شوره ناشی از درماتیت سبورئیک: نوع شدیدتر شوره چرب است که با التهاب، خارش و قرمزی پوست همراه است و ممکن است در نواحی دیگر بدن هم ظاهر شود (مثل ابروها و اطراف بینی).
- شوره ناشی از پسوریازیس: اگر شوره با لکههای نقرهای و ضخیم همراه باشد، ممکن است به دلیل پسوریازیس باشد که یک بیماری خودایمنی پوست است.
- شوره ناشی از حساسیت یا آلرژی: واکنش پوست سر به محصولات مراقبتی مانند شامپوها، رنگ مو یا مواد شیمیایی دیگر که باعث پوستهپوسته شدن و خارش میشود.
علائم و نشانههای بروز شوره سر چیست؟
علائم و نشانههای بروز شوره سر کاملا واضح است. اصلیترین نشانه آن پوسته پوسته شدن پوست سر است که به دلیل جدا شدن سلولهای مرده از کف سر ایجاد میشود و شما آنها را به صورت دانههای سفید روی شانه، لباس و موی سر خود مشاهده میکنید. البته بسته به علت بروز آن از فردی به فرد دیگر ممکن است نشانههایی چون خارش پوست سر، دیده شدن پوستههای چرب یا خشک روی پوست سر و در موارد شدیدتر برجستگیهای متمایل به رنگ زرد تا قرمز در امتداد خط مو نیز دیده شوند.
علت ایجاد شوره سر چیست؟
شوره سر به دلایل مختلفی ظاهر میشود که در ادامه به بررسی دلایل شایع بروز شوره سر پرداختهایم:
خشکی پوست سر
در اکثر موارد، شوره سر در افرادی که پوستشان خشک است، ظاهر میشود. این پوستهها اغلب بسیار کوچک و خشک هستند. به همین دلیل توصیه میشود تا جای ممکن کارهایی که باعث خشک شدن پوست سر میشود را انجام ندهید.
بیماریهای پوستی
یکی دیگر از عواملی که باعث بروز شوره سر میشود، ابتلا به برخی بیماریهای پوستی مانند اگزما، پسوریازیس و عفونت های قارچی است.
رژیم غذایی نامناسب
کمبود مواد ضروری مورد نیاز بدن، مانند انواع ویتامین ها یکی از مهمترین دلایل ایجاد یا تشدید شوره سر است. اگر سطح روی، ویتامینهای گروه B و امگا ۶ در بدن شما پایین باشد، بیشتر در معرض ابتلا به شوره سر هستید. کم آبی و دهیدراته شدن بدن نیز از عوامل موثر در بروز شوره ی سر است. همچنین مصرف الکل، سیگار و دخانیات هم بسیار تاثیرگذارند.
سن
برخلاف اکثر بیماریهای مرتبط با پوست و مو که با افزایش سن آغاز یا تشدید میشوند، شوره سر در جوانان و میان سالان بیشتر دیده میشود. حتی نوعی شوره سر وجود دارد که در نوزادان دیده می شود که شوره سر گهواره نام دارد.
عدم تعادل هورمونی
عدم تعادل هورمونی میتواند باعث ایجاد شوره سر شود که بیشتر در آقایان این اتفاق میفتد. اما معمولا در خانمها نیز به دلیل یائسگی یا بارداری اتفاق میفتد.
بیماریهای زمینهای
ابتلا به بیماریهای زمینهای مانند سکته های مغزی و قلبی، صرع، پارکینسون، افسردگی، اختلالات اشتها یا اضافه وزن از دلایل موثر بر ایجاد شوره سر هستند.
بیماریهای پوستی ناشی از قارچ
قارچ پوستی به نام مالاسزیا وجود دارد که از چربی پوست تغذیه میکند. اگر فردی با بیماری یا شرایط خاص و سیستم ایمنی ضعیف به این قارچ مبتلا شود، با تحریک پوست و ترکیب با چربی پوست سر، باعث ایجاد شوره میشود.
شانه نزدن موها به طور منظم
توصیه میشود که روزانه و به طور منظم موهای خود را شانه کنید. شانه زدن ملایم و آرام موها مانع از تجمع سلول های مرده و تشکیل شوره میشود، چون سلولهای مرده پوست را از بین میبرد.
ابتلا به درماتیت سبورئیک
درماتیت سبورئیک یک نوع بیماری التهاب پوستی است. افرادی که به این بیماری مبتلا هستند، پوست ملتهب و قرمز، چرب و پر از پوسته پوستههای سفید و زرد دارند. در این افراد شوره مو علاوه بر موهای سر، در پشت گوش، ابروها، سینه و دیگر قسمتهای بدن که پوشیده از مو هستند هم دیده میشود.
مخمرها
یکی دیگر از دلایل ایجاد شوره سر، افزایش مخمرهای پوست است. از آن جایی که نور خورشید مخمرها را از بین میبرد، مخمرها در فصل زمستان که اشعه خورشید ضعیف تر است، بیشتر رشد میکنند. به همین دلیل در تابستان احتمال بروز شوره سر ناشی از مخمرها کمتر است.
اضطراب و استرس
اضطراب و استرس نیز از عواملی است که بر کیفیت و سلامت پوست و مو بسیار تاثیرگذار است. استرس و فشارهای عصبی نیز باعث ایجاد شوره سر میشود.
استفاده از شامپو یا محصولات مراقبتی نامناسب
اگر شامپو یا محصول مراقبت از مویی که استفاده میکنید، مناسب پوست سر شما نباشد، باعث تحریک پوست سر میشود. در نتیجه باعث تشکیل شوره سر میشود.
عدم شست و شوی مناسب موها
شست و شوی مناسب موها چربی اضافه و سلولهای مرده پوست سر را از بین میبرد و از تشکیل شوره جلوگیری می کند. از طرفی شست و شوی بیش از حد زیاد چربی طبیعی پوست سر را از بین میبرد. توصیه میشود نوع پوست و موی خود را بشناسید، و متناسب با آن برای شست و شو اقدام کنید.
آیا شوره سر خطرناک است؟
به طور کلی شوره ی سر خطرناک نیست. عارضه ی خاصی ندارد و فقط گاهی بیمار احساس خارش می کند. اما اگر شوره سر با عوارض زیر همراه شد، حتما به پزشک متخصص پوست و مو مراجعه کنید.
- وجود شوره همراه با خارش آزاردهنده و طولانی مدت
- در صورت مشاهده نشانههای عفونت مثل قرمزی، تورم، التهاب یا حساس شدن پوست
- در صورت مشاهده نشانههای اگزما، پسوریازیس یا بیماریهای پوستی دیگر
درمان شوره سر
بهترین اقدام برای درمان شوره ی سر، مراجعه به پزشک متخصص پوست و مو است. پزشک متخصص با بررسی وضعیت شما، علت اصلی ایجاد شوره را تشخیص داده و بهترین درمان را ارائه می دهد. ممکن است پزشکتان تشخیص دهد که مشکل شما با درمان های خانگی و بدون نیاز به استفاده از شامپوهای مخصوص یا داروها، حل خواهد شد. اما در موارد جدیتر دارو یا شامپوهای مخصوص تجویز میکنند. در ادامه راه کارهایی را برای درمان شوره سر پیشنهاد کردهایم.
عدم استفاده از محصولات شیمیایی
همچنین، رنگ کردن مداوم موها، مخصوصا دکلره کردن، پوست سر را تحریک میکند و باعث ایجاد شوره سر میشود.
شستوشوی منظم موها
باتوجه به میزان چربی و نوع پوست و موها، تعداد دفعاتی که هر فرد نیاز به شست و شوی موهای خود دارد، با فرد دیگر متفاوت است. به هر حال توجه داشته باشید که آلودگیها روی پوست سرتان نمانند و به طور مرتب موهایتان را با شامپو مناسب به خوبی بشویید.
استفاده از شامپوهای ضد شوره
شامپوهای ضد شوره حاوی سلنیوم سولفاید یا کلیمبا، پوسته پوسته شدن و خارش پوست سر را به خوبی کنترل می کنند و برای درمان شوره سر خفیف کاملا موثرند. همچنین این شامپوها، تولید چربیهای طبیعی غدد پوستی و سبوم را کنترل میکند.
درمان خانگی شوره سر
در موارد بسیار خفیف میتوانید از روشهای درمان خانگی برای شوره سر استفاده کنید. برخی از این روشها شامل موارد زیر میشود:
روغن درخت چای
روغن درخت چای حاوی ترکیبی به نام terpinen-4-ol است که دارای خواص ضدمیکروبی قوی است که با سرکوب رشد قارچها و باکتریها روی پوست سر به کاهش شوره سر کمک میکند. توجه داشته باشید که استفاده مستقیم از روغن درخت چای روی پوست سر باعث التهاب یا بثورات پوستی شود، بهتر است چند قطره از این روغن را با شامپوی خود ترکیب کنید.
تغییرات رژیم غذایی
شاید عدم رعایت رژیم غذایی سالم دلیل مستقیم بروز شوره سر نباشد ولی میتواند علائم آن را تشدید کند. بنابراین مصرف میوهها و سبزیجات حاوی ویتامینها، مواد معدنی و آنتیاکسیدانهای ضروری میتواند به کاهش التهاب پوست سر و به دنبال آن شوره سر کمک کند.
کاهش استرس
استرس نقش مهمی در سلامت کلی فرد دارد. استرس طولانی مدت میتواند باعث افزایش فشار خون، ضربان قلب و التهاب شود. اگرچه استرس ممکن است مستقیماً باعث اختلالات پوستی نشود، اما میتواند باعث بدتر یا تحریک اختلالات موجود شود.
روغن بادرنجبویه
روغن علف لیمو دارای خواص ضدمیکروبی و ضدالتهابی است که ممکن است به کاهش علائم شوره سر کمک کند. دقت کنید که قبل از مصرف، آن را رقیق کرده باشید تا از ایجاد التهاب جلوگیری شود.
ژل آلوئه ورا
ژل آلوئهورا حاوی چندین ترکیب فعال زیستی مانند اسیدهایآمینه و آنتیاکسیدانها است که به درمان شوره سر کمک میکند. ژل آلوئهورا در حفظ رطوبت پوست، بهبود زخم و کاهش التهاب موثر است.
اسیدهای چرب امگا ۳
کمبود این اسید چرب میتواند منجر به علائم نامطلوب مانند شوره سر، ناخنهای شکننده و خشکی پوست شود. پس حتما استفاده از غذاهای حاوی مقادیر زیادی امگا ۳ شامل ماهی آزاد، ماهی خال مخالی و گردو را در رژیم غذایی خود بگنجانید.
نتیجه گیری
برای درمان شوره سر، ابتدا بهتر است دلیل ایجاد آن مشخص شود و سپس مناسبترین روش درمانی انتخاب شود. بنابراین برای حل این مشکل باید به یک کلینیک معتبر پوست و مو مراجعه کنید. از این رو کلینیک تخصصی دکتر رابط به عنوان یکی از بهترینها در تهران تمام خدمات درمانی پوست و مو را با بالاترین کیفیت ارائه میدهد. برای دریافت مشاوره رایگان میتوانید با همکاران ما تماس بگیرید.