بانک مو و گرافت مو چیست؟

بانک مو اصطلاحی رایج در فرایند کاشت مو به حساب می‌آید که قطعاً بارها آن را شنیده‌اید. اما آیا می‌دانید بانک مو چیست و چه نقشی در کاشت مو ایفا می‌کند؟

متخصصان معتقد هستند که برخورداری از موی مناسب به طور مستقیم بر نتیجه کاشت مو تأثیر می‌گذراد. جالب است بدانید که در فرایند کاشت مو از بانک موهای مختلفی استفاده می‌شود؛ از فولیکول‌های سر گرفته تا ریش به عنوان بانک‌مو کاربرد دارند.

سوالی که ممکن است ذهن هر فرد متقاضی کاشت مو را به خود درگیر کند این است که اگر موی مناسبی نداشته باشم چه می‌شود؟ آیا امکان کاشت مو برای چنین افرادی وجود دارد؟

چنانچه هنوز مفهوم اصلی بانک مو را نمی‌دانید و قصد انجام فرایند کاشت مو را دارید، ادامه مطلب را از دست ندهید. در پایان این مطلب به اهمیت بانک‌مو و انواع آن پی می‌برید.

بانک مو چیست ؟

بانک‌مو به قسمتی از بدن گفته می‌شود که گرافت‌های موی مورد نیاز در فرایند کاشت مو و ریش و یا کاشت ابرو از آن محل تأمین می‌شود. گرافت‌های استخراج شده از بانک مو برای کاشت در نواحی فاقد مو مانند سر، ابرو یا ریش استفاده می‌شود. انتخاب بانک موی مناسب به تشخیص پزشک متخصص انجام می‌شود؛ چرا که یک بانک موی مناسب باید ویژگی‌های به خصوصی داشته باشد.

چنانچه قصد کاشت مو به روش استخراج واحدهای فولیکولی را دارید، قطعاً به بانک موی مناسبی نیاز خواهید داشت. اما منظور از این حرف چیست؟

• تار موهای قوی : یکی از نکات مهمی که هنگام انتخاب بانک مو باید به آن داشت، رنگ و ضخامت موهاست. بنابراین بانک موی مناسب، محلی از بدن فرد به حساب می‌آید که تار موهایی شبیه به موهای سر دارد.
• رشد مناسب : همانطور که می‌دانید بعد از فرایند کاشت مو، از موهایی برخوردار خواهید شد که همچون موهای طبیعی رشد می‌کنند. بنابراین بانک مو مورد نظر ما باید از نظر رشد نیز مناسب باشد.
• مقاوم و ماندگار : برای کاشت مو به بانک مویی نیاز دارید که در برابر عوامل بیرونی که سبب ریزش موها می‌شوند، مقاوم باشند. به عنوان مثال یکی از رایج‌ترین محل‌هایی که به عنوان بانک مو انتخاب می‌شود، پشت سر است. موهای موجود در این ناحیه به دلیل مقاومت بالایی که در برابر هورمون‌های ریزش مو دارند، گزینه ایده‌آلی برای پیوند زدن به محل فاقد مو حساب می‌آیند.

بنابراین با انتخاب مناسب و درست آن می‌توان نتیجه رضایت بخشی از کاشت مو انتظار داشت.

معیار انتخاب کاشت مو

حال که متوجه شدیم بانک‌مو چیست، نوبت آن است معیارهای انتخاب بانک موی ایده‌آل را نیز بشناسیم. عوامل متعددی وجود دارند که یک بانک مو را برای فرایند کاشت مو ایده‌آل می‌کند. با این حال همه چیز به نظر پزشک متخصص بستگی دارد. پزشک انواع بانک موی بدن را براساس معیارهایی همچون جنس مو، ضخامت و جنس پوست سر بررسی می‌کند. محلی که به عنوان بانک مو انتخاب می‌شود، باید از تراکم بالایی برخوردار باشد. درواقع پزشک با بررسی آن تصمیم می‌گیرد که چه تکنیک کاشت مویی برای شما مناسب خواهد بود.

نکته‌ای که در مورد بانک مو باید بدانید این است که فولیکول‌های مو برداشته شده از این ناحیه دیگر تجدیدپذیر نیستند. به همین خاطر است که انتخاب بانک مو به دقت بالایی نیاز دارد. البته تکنیک کاشت مو نیز در انتخاب بانک موی مناسب بی‌تأثیر نیست. به عنوان مثال در کاشت مو به روش FUT، نواری یک سانتی متری از پشت سر برداشته می‌شود. در حالی که در انواع تکنیک‌های کاشت موی FIT برداشت فولیکول‌های مو به صورت پراکنده صورت می‌گیرد.

قبلا در مورد مراقبت‌های قبل از کاشت مو صحبت کردیم.

با انواع بانک مو آشنا شوید

تا به حال به این موضوع توجه کرده‌اید که ریزش مو بیشتر در قسمت جلویی سر اتفاق می‌افتد و موهای پشتی معمولاً دچار تغییرات قابل توجهی نمی‌شوند؟ حال که متوجه شدیم معیارهای انتخاب بانک‌مو چیست، نوبت این است که انواع بانک موها را نیز بشناسیم.

• بانک موی پشت سر

اغلب پزشکان پشت سر و نواحی اطراف گوش را بهترین محل برای کاشت مو می‌دانند. چرا که فولیکول‌های موی موجود در این ناحیه تحت تأثیر افزایش سن یا تغییرات هورمونی قرار نمی‌گیرند. از طرفی ضخامت و رشد این فولیکول‌ها به قدری مطلوب به نظر می‌رسد که آنها را به گزینه اول برای کاشت مو تبدیل کرده است.

اگر هدف شما کاشت ابرو باشد، بی‌شک به تار موهایی با ضخامت کمتر نیاز خواهید داشت. برای این منظور استفاده از موهای پشت گوش به دلیل ضخامت کمتر توصیه می‌شود.

• بانک موی بدن

برای افرادی که بانک‌موی مناسبی در قسمت پشتی سر ندارند، استفاده از فولیکول‌های سایر قسمت‌های بدن مناسب خواهد بود. به عنوان مثال موهای موجود در ناحیه سینه، پشت و حتی ریش نیز گاهی به عنوان آن انتخاب می‌شود.

با این حال استفاده از فولیکول‌های موی موجود در این نواحی چندان مطلوب نیست. زیرا این موها حالتی مجعد به خود می‌گیرند یا ممکن است که رشد کافی نداشته باشند. بنابراین تنها زمانی از این بانک مو استفاده می‌شود که پزشک تشخیص دهد برای دستیابی به تراکم مورد نظر نمی‌توان به فولیکول‌های مو سر اکتفا کرد.

آیا طی فرایند کاشت مو، آسیب زیادی به بانک مو وارد می‌شود؟

میزان آسیب وارد شده به بانک‌مو به پارامترهای مختلفی بستگی دارد. طی فرایند کاشت مو، واحد فولیکولی باید از بانک مو استخراج شوند. اما نکته مهم اینجاست که نباید کوچک‌ترین آسیبی به فولیکول‌های استخراج شده وارد شود؛ در غیر این صورت کاشت مو اثربخش نخواهد بود. اما پارامترهای مؤثر بر میزان آسیب وارد شده به بانک مو چیست؟

• مهارت پزشک جراح : مهارت و تبحر پزشک نقش غیرقابل انکاری در خارج کردن واحدهای فولیکولی سالم از محل بانک مو دارد. درواقع هر چه تجربه پزشک در این زمینه بیشتر باشد، قطعاً آسیب کمتری به بانک مو وارد خواهد شد.

• دستگاه‌ و تجهیزات مورد استفاده : با وجود اینکه در گذشته نواری از پشت سر برای استخراج فولیکول‌ها برداشته می‌شد، حال تکنیک‌های کاشت مو دچار تغییر و تحولات زیادی شده‌اند. در حال حاضر دستگاه‌ها و تجهیزات به خصوصی وجود دارند که فولیکول‌های مو را با وارد کردن کمترین آسیب به بانک مو استخراج می‌کنند. استفاده از این دستگاه احتمال آسیب دیدن فولیکول‌ها مو را نیز به حداقل می‌رساند.

• تکنیک کاشت مو : با توجه به شرایط متقاضیان تکنیک‌های متنوعی وجود دارد که می‌توانند از آنها برای داشتن موهایی پرپشت و طبیعی استفاده کنند. همانطور که پیش‌تر اشاره شد، در متدهای مختلف از بانک موهای متنوعی می‌شود. به عنوان مثال در متد BHT از ناحیه ریش برای کاشت در ناحیه سر استفاده می‌شود.

• تعداد فولیکول‌های موی مورد نیاز : در کاشت مو با توجه به خواسته فرد متقاضی از تعداد فولیکول‌های موی زیادی استفاده می‌شود. اما باید توجه داشت که استخراج فولیکول‌های مو به صورت پراکنده انجام شود. درواقع هنگامی که استانداردهای لازم در رابطه با پراکندگی کاشت مو رعایت نمی‌شود، حالتی به نام مردگی پوست اتفاق می‌افتد. در این حالت بانک‌موی فرد مورد نظر تضعیف شده و دیگر نمی‌توان از آن برای استخراج واحدهای فولیکولی جدید استفاده کرد.

گرافت مو چیست؟

واژه گرافت در علوم پزشکی به معنای «پیوند» است. برای مثال گرافت‌های پوستی یا به عبارتی پیوند پوستی، برای درمان سوختگی‌های شدید قابل استفاده هستند. برای کاشت موی سر هم می‌توان از گرافت مو استفاده کرد. زمانی که عنوان گرافت به کار برده می‌شود منظور ارگان‌هایی در ابعاد بسیار کوچک به نام واحدهای کاشت مو یا همان فولیکول‌های مو هستند. در نتیجه کاشت مو در واقع نوعی پیوند عضو است ولی در ابعاد بسیار کوچک‌تر.

شاید بپرسید آیا استخراج گرافت از قسمت‌های مختلف بدن ممکن است؟ بله؛ متخصصان این امکان را دارند که گرافت‌های مو را از قسمت‌های مختلف بدن مانند پوست سر، سینه، پشت کمر، دست‌ها، پاها و حتی ریش استخراج کنند. با این حال مقاومت گرافت‌های استخراج شده و خصوصیات ظاهری آن‌ها در بخش‌های مختلف بدن کاملاً متفاوت از یکدیگر است.

هدف از استخراج گرافت مو چیست و این کار چگونه انجام می‌شود؟

هدف اصلی استخراج گرافت مو برداشتن مو از قسمتی از سر است که به طور طبیعی توانایی رشد داشته و پیوند زدن آن به قسمتی که توانایی رویش مو ندارد.

استخراج گرافت‌ها بستگی به ابزارها، تجهیزات، تکنولوژی و دیگر رویکردهای جراحی دارد. استخراج و جداسازی گرافت مو در قسمت اهداکننده به دو صورت قابل اجراست. روش اول برداشت نواری یا به عبارتی کاشت مو به شیوه FUT و روش دوم به صورت استخراج واحدهای فولیکولی یعنی روش FIT قابل اجرا است. در شیوه برداشت FUT واحدهای فولیکولی به‌صورت نواری استخراج شده و تا زمان پیوند مو می توان از آنها نگهداری کرد. اکثر مواقع در یک واحد گرافت مو، دو تا پنج واحد تار مو موجود است.

پزشک معالج برش‌هایی را در قسمتی از پوست سر با اندازه‌های مورد نظر برای پیوند ایجاد می‌کند. در مرحله بعد گرافت‌ها را به نوبت یکی پس از دیگری در محل پیوند قرار می‌دهد. شیوه قرارگرفتن و کاشت گرافت‌های مو باید به نحوی باشد که در عین حال که الگوی موهای اطراف را حفظ می‌کند، طولی متناسب با آن‌ها نیز داشته باشد. در روش کاشت FIT دیگر نیازی به استخراج فولیکول‌های مو از نوار پشت سر نیست؛ بلکه در این شیوه واحدهای فولیکولی مو به صورت جدا از هم از پوست سر جدا شده و به محل فاقد مو انتقال داده می‌شوند.

از خطاهای هنگام استخراج گرافت مو چه می‌دانید؟

حال که به خوبی متوجه شدیم گرافت مو چیست و هدف از استخراج آنچه بوده، بد نیست نگاهی به خطاهایی بیندازیم که هنگام استخراج آن رخ می‌دهد. در زمان استخراج گرافت‌های مو به طور معمول دو خطای عمده رخ می‌دهد. در ادامه به بررسی بیشتر و تشریح این خطاها خواهیم پرداخت:

استخراج ناقص

به خطای اول برداشت ناقص گفته می‌شود که در این نوع استخراج همه فولیکول‌ها به صورت یکجا برداشت نمی‌شوند و به طور معمول بخش پاپیلای درمی از فولیکول مو جدا شده و در پوست سر باقی می‌ماند. سلول‌های پاپیلای درمی درواقع مهم‌ترین قسمت سلول‌های سازنده مو بوده و اگر دچار آسیب شوند، رشد مو متوقف شده و در صورت رشد اولاً بی‌کیفیت بوده و ثانیاً به شکل کرک رشد می‌کند.

احتمال ایجاد کیست

خطای دیگری که ممکن است رخ دهد در رابطه با فولیکول‌هاست. برای برداشت گرافت مو از ابزاری به نام پانچ استفاده می‌شود. پانچ در بعضی مواقع باعث می‌شود فولیکول‌های مو به لایه‌های پایین‌تر و عمیق‌تر پوست فرو بروند. جداسازی فولیکول دفن شده کار سختی نیست ولی به زمان زیادی نیاز دارد. همچنین اگر فولیکول دفن شده به موقع جدا نشود، می‌تواند موجب به وجود آمدن کیست شود.

آیا می‌دانید عوارض کاشت مو چیست؟

چگونه می توان خطاهای استخرج گرافت مو را به حداقل رساند؟

به منظور کاهش احتمال بروز خطا هنگام استخراج فولیکول‌ها انتخاب دقیق بانک مو و گرافت های مو از اهمیت زیادی برخوردار است. چراکه همه فولیکول‌های بانک مو نسبت به ریزش مقاوم نیستند. خطاهای به وجود آمده در مورد شیوه‌های بر پایه روش FIT و روش‌های دیگر مانند کاشت مو به روش SUT و کاشت مو به روشMicroFIT وجود دارد. در روش FUT خطای اول بسیار کمیاب بوده و خطای دوم به هیچ عنوان ایجاد نمی‌شود.

خطاهای ایجاد شده به هنگام استخراج مو تا حد بسیار زیادی به توانایی و مهارت پزشک جراح و جدید بودن تجهیزات و تکنولوژی کلینیک بستگی دارد. بنابراین با انتخاب کلینیکی معتبر و پزشکی باتجربه می‌توان احتمال بروز چنین خطاهایی را به حداقل رساند.

در مرحله کاشت مو مهم‌ترین موضوعی که باید مورد توجه قرار گیرد، طراحی خط رویش مو و پخش کردن گرافت‌های استخراج شده است. در صورتی که جراح متخصص و باتجربه باشد، قادر خواهد بود که با استفاده از کمترین تعداد گرافت مو، نواحی طاس سر فرد را بپوشاند. در این میان خط رویش هم از اهمیت زیادی برخوردار است. به طوری که اگر خط رویش خوب طراحی نشده و حالت طبیعی نداشته باشد، کاشت مو جلوه‌ای طبیعی نخواهد داشت. بنابراین این موضوع را باید خط قرمز و مهمترین حساسیت کاشت گرافت‌های مو دانست.

انواع دسته بندی گرافت مو چیست؟

به‌طور کلی گرافت‌های مو را به چهار دسته می‌توان دسته بندی کرد:

دسته اول: گرافت‌هایی که ضخامت آن‌ها معمولاً بین ۳ تا ۵ میلی‌متر بوده و ۲ یا ۳ فولیکول مو دارند.
دسته دوم: دسته دوم شامل مینی گرافت‌ها هستند که ضخامت آن‌ها از ۰.۵ تا ۵/۲ میلی‌متر بوده و ۴ تا ۸ فولیکول مو دارند.
دسته سوم: میکرو گرافت‌ها هستند با ضخامت از ۱ تا ۵/۱ میلی‌متر و ۲ یا ۳ فولیکول مو دارند.
دسته چهارم: گرافت‌های تک فولیکولی هستند و مطابق اسمشان فقط یک فولیکول مو دارند. در این میان هر اندازه که اندازه گرافت‌ها کوچک‌تر باشد، پیوند مو طبیعی‌تر انجام می‌شود. به این نکته هم باید توجه داشت که از گرافت‌های تک فولیکولی به طور معمول برای قسمت جلوی سر استفاده می‌شود.

پاسخ به پرسش های پر تکرار شما

ما اطلاعات کاملی در خصوص اینکه بانک‌مو چیست و چه نقشی در فرایند کاشت مو ایفا می‌کند، در اختیار شما قرار دادیم. انتخاب بانک موی مناسب به قدری حائز اهمیت است که به طور مستقیم بر نتیجه نهایی کاشت مو تأثیر می‌گذارد.

البته عدم برخورداری از بانک موی مناسب به معنای پایان کار نیست؛ متدها و روش‌های نوینی برای کاشت مو وجود دارد که به کمک آنها می‌توان از موهایی پرپشت و خیره‌کننده بهره‌مند شد. ناگفته نماند که بانک مو نیز در فرایند کاشت مو آسیب می‌بیند که این موضوع را به طور کامل بررسی کردیم. در نهایت برای انتخاب بانک موی مناسب حتماً با پزشکی متخصص در این زمینه صحبت کرده و از او راهنمایی بخواهید.

• راه حل پیش روی افراد فاقد بانک مو چیست؟

هنگامی که صحبت از کاشت مو می‌شود، نباید افراد دارای بانک‌موی ضعیف را فراموش کنیم. خوشبختانه متدهای کاشت مو در طول زمان تکامل یافته‌اند؛ به گونه‌ای که حتی افراد با بانک موی نامناسب نیز امکان برخورداری از موهایی زیبا و پرپشت را دارند. اگر فردی به هر دلیلی مانند عوامل ژنتیکی یا بیماری‌های مختلف امکان استفاده از سر را نداشت می تواند از بانک موی سایر نقاط بدن مانند سر، سینه، پشت، ریش و غیره را از طریق کاشت موی بدن استفاده کند.

• آیا افراد با بانک موی ضعیف امکان استفاده از بانک موی دیگران را دارند؟

پاسخ این پرسش خیر است؛ درواقع به هیچ عنوان نمی‌توان از بانک‌موی افراد دیگر برای پیوند به فرد دیگری استفاده کرد. چرا که سیستم ایمنی بدن به محض مشاهده سلول‌های جدید با DNA متفاوت به آنها حمله می‌کنند و به اصطلاح کاشت مو را پس می‌زنند. افراد با بانک موی ضعیف باید به کمک پزشک متخصص از راهکارهای دیگری برای کاشت مو استفاده کنند. به عنوان مثال کاشت مو به روش HRT یا استفاده از پروتز مو از متدهای کاشت مویی به حساب می‌آید که نیاز به فولیکول موی طبیعی ندارد.

دکتر مهرشاد رابط

متخصص و جراح پوست و زیبایی، لیزرهای پیشرفته پزشکی، کاشت مو و ابرو از دانشگاه شهیدبهشتی، دارای بورد تخصصی،
عضو ثابت انجمن متخصصین پوست و موی ایران عضو دائم آکادمی زیبایی اروپا، ارائه مقالات متعدد در کنگره های معتبر بین المللی

ادامه توضیحات