در مقاله‌های قبلی برای شما از اینکه کورک پوستی یا دمل چیست صحبت کرده بودیم. اکنون نوبت آن است که یکی دیگر از ضایعات مربوط به پوست و مو را به شما معرفی کنیم. کیست مویی یکی از اذیت‌کننده‌ترین ضایعات پوستی است که هر فرد ممکن است دچار آن شود. هرچند که این ضایعه به‌خودی‌خود خطرناک نیست، اما نادیده‌گرفتن آن ممکن است به عوارض جبران‌ناپذیری منتهی شود.
در این مقاله از مجله پزشکی دکتر مهرشاد رابط، می‌خواهیم نگاهی به چیستی کیست مویی داشته باشیم. با مهمترین علل بروز این کیست‌ها آشنا خواهیم شد و همینطور درباره علائم و نشانه‌های آن نیز خواهیم خواند. در پایان نیز بهترین راهکارهای درمانی غیرجراحی را برای این عارضه پوستی به شما معرفی خواهیم کرد؛ با ما همراه باشید.
کیست مویی چیست؟
کیست مویی یا کیست پیلونیدال (Pilonidal Cyst) که البته به بیماری رانندگان جیپ نیز معروف است، از جمله ضایعات پوستی متداول است که بیشتر از هر کس در آقایان جوان رخ می‌دهد. در این عارضه، پوست‌های مرده و همچنین مو است که در زیر پوست تشکیل می‌شود و در نهایت تبدیل به کیست می‌شود. این کیست معمولاً بالای شکاف میان دو نشیمنگاه و نزدیک به استخوان دنبالچه تشکیل می‌شود.
اگر بخواهیم خیلی ساده‌تر درباره این کیست پوستی صحبت کنیم، باید چنین بگوییم که در آن، یک یا چند تار مو زیر پوست ناحیه دنبالچه به‌دام‌افتاده و همان جا شروع به رشد می‌کند. مو رفته‌رفته زیر پوست جمع شده و میتواند کیست ایجاد کند؛ امکان عفونی‌شدن این کیست نیز بسیار بالاست که البته در این صورت به آن آبسه زیرپوستی گفته می‌شود. آبسه زیرپوستی میتواند بسیار دردناک و البته خطرناک باشد.
از دیگر عوارض این کیست می‌توانیم به موارد زیر نیز اشاره کنیم:
- این کیست ممکن است عود کند (با احتمال ۴۰ تا ۵۰ درصد بعد از جراحی)؛
- این کیست ممکن است منجر به عفونت سیستمیک (پخش عفونت در کل بدن) شود؛
- همچنین این کیست ممکن است در موارد نادر منجر به سرطان نیز شود.
دلایل به وجود آمدن کیست مویی چیست؟
بسیاری از متخصصان بر این باور هستند که بروز کیست مویی دلیل مشخصی ندارد. اصلی‌ترین عاملی که به‌عنوان بروز کیست مویی بیان شده است، نفوذ موی سست به داخل پوست است. زمانی که ناحیه بروز کیست مدام تحت‌فشار و اصطکاک بالا باشد، موهای نازک به داخل پوست برگشت می‌خورند و همین باعث می‌شود که زیر پوست شروع به رشد کرده و ایجاد کیست پیلونیدال کنند.
به‌عبارت‌دیگر باید گفت که مهمترین دلیل ایجاد این کیست، عوامل تحریک‌کننده است. موهای سست و نازک بالای دنبالچه به داخل بدن برگشت می‌خورند و زیر پوست بیشتر می‌شوند، بدن نیز آن را به‌عنوان یک عامل خارجی تشخیص داده و شروع به ازبین‌بردن آن می‌کند؛ عفونت نیز درست از همین مرحله آغاز می‌شود.
از جمله عوامل تحریک‌کننده بروز کیست مویی می‌توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:
- فشار و اصطکاک بالا در ناحیه بالای دنبالچه
- پوشیدن لباس زیرهای تنگ و زبر
- نشستن برای مدت طولانی (مانند رانندگی و غیره)
- دوچرخه‌سواری برای مدت طولانی
- مالش پوست در برابر پوست
- اضافه‌وزن و چاقی
- تحرک بسیار کم
- پرمویی بدن و عدم اصلاح موها زائد
علائم کیست مویی چیست؟
حال که می‌دانیم کیست مویی چیست و چطور ایجاد می‌شود، نوبت آن است که با مهمترین علائم آن نیز آشنا شویم. شناخت علائم کیست مویی بسیار اهمیت دارد، زیرا میتواند در تشخیص به‌موقع و البته درمان آن به ما کمک کند. لازم به ذکر است که کیست مویی خفیف معمولاً علائمی به همراه ندارد، ولی زمانی که عفونی شود، میتواند علائم مهم زیر را برای افراد به همراه داشته باشد:
- درد در ناحیه کمر یا اطراف آن
- تورم و قرمزی در پایین ستون فقرات و بالای دنبالچه
- درد یا سوزش شدید در هنگام لمس
- ترشح خونابه یا چرک از ناحیه کیست
- بوی بسیار بد در زمان تخلیه چرک
- تب‌کردن بدون دلیل و غیرعادی
علائمی که در بالا مطالعه کردید، نشانه‌های اولیه کیست مویی به شمار می‌روند. درصورتی‌که برای درمان این کیست اقدام کرده باشید و کیست مجدداً عود کند و با علائم زیر همراه باشد، احتمال آن وجود دارد که این کیست سرطانی باشد:
- بیشترشدن درد در زمان نشستن
- ایجاد آبسه در ناحیه کیست و ترشح خون و چرک
- خستگی شدید، تب، تهوع و استفراغ غیرعادی
درمان کیست مویی بدون جراحی
هرچند که تنها درمان کیست مویی شدید و عفونی جراحی است، اما زمانی که این عارضه خفیف‌تر باشد، میتوان آن را با انواع روش‌های غیرجراحی نیز درمان کرد. از جمله روش‌های درمانی کیست پیلونیدال بدون نیاز به جراحی، میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
اصلاح موهای زائد
اولین و سادهترین راه برای درمان کیست مویی و حتی جلوگیری از بروز آن، اصلاح موهای زائد در نواحی مختلف بدن، به‌خصوص در پایین کمر است. اصلاح با ماشین‌های اصلاح یا تیغ، اپیلاسیون، استفاده از کرم‌های موبر و در نهایت لیزر، همگی از راه‌های مناسب برای این کار به شما می‌روند.
درمان کیست مویی با روش‌های خانگی
دومین روش برای درمان کیست مویی، استفاده از راهکارهای خانگی است. از جمله بهترین روش‌های درمان خانگی کیست مویی می‌توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:
- نشستن در وان آب گرم، که میتواند درد را کمتر کرده و به تخلیه چرک کمک کنند؛
- ماساژ ناحیه کیست با استفاده از روغن‌هایی مانند روغن کرچک یا روغن درخت چای؛
- مصرف مواد غذایی یا مکمل‌های حاوی ویتامین ث یا ویتامین آ؛
- رعایت بهداشت فردی با تمیز و خشک نگه‌داشتن ناحیه کیست؛
- ورزش و فعالیت منظم که میتواند به افزایش جریان خون در ناحیه کیست کمک کند؛
- استفاده از بالش یا کوسن مخصوص در ناحیه کیست در زمان نشستن طولانی‌مدت؛
- همچنین در طب سنتی استفاده از نمک به مقدار زیاد بر روی ناحیه کیست نیز یکی از بهترین راهکارهای درمانی معرفی شده است.
درمان کیست مویی با دارو
از دیگر راهکارهای درمانی کیست پیلونیدال، استفاده از دارو است. مهمترین دارویی که برای درمان این کیست تجویز می‌شود، آنتی بیوتیک است. از آنجایی که کیست مویی همیشه با چرک همراه است، استفاده از آنتی‌بیوتیک‌ها میتواند در درمان علائم این عارضه بسیار مفید باشد و از عوارض بیشتر جلوگیری کند.
درمان کیست مویی با تخلیه چرک
دیگر روش درمان این کیست، تخلیه چرک آن است. این کار معمولاً باید توسط متخصص انجام شود و بهتر است که خود فرد از انجام آن خودداری کند. پزشک معمولاً با بی‌حسی ناحیه کیست، به کمک یک برش بسیار کوچک برای تخلیه چرک اقدام می‌کند. چنان که پس از تخلیه چرک این کیست باز هم عود کند، جراحی نیاز خواهد بود. گاهی اوقات این روش برای عارضه‌های پوستی دیگر مانند درمان هیدرادنیت چرکی نیز مؤثر است.
بهترین آنتی بیوتیک برای کیست مویی
چنان که در بخش قبلی به آن اشاره کردیم، درمان دارویی یکی از متداول‌ترین روش‌های درمانی کیست مویی به شمار می‌رود. در درمان دارویی، بیشتر مواقع داروهای آنتی‌بیوتیک برای بیماری تجویز می‌شود. این داروها می‌توانند به‌عنوان ضدباکتری عمل کرده و چرک تشکیل شده در ناحیه کیست را از بین ببرند.
از جمله بهترین آنتی‌بیوتیک‌هایی که ممکن است توسط پزشک تجویز شود، می‌توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:
- سفالکسین
- آزیترومایسین
- سفکسیم
- مترونیدازول
خدمات دکتر رابط برای درمان کیست مویی
در این مقاله از وب‌سایت دکتر رابط، درباره کیست مویی یا همان کیست پیلونیدال برای شما صحبت کردیم. همچنین درباره علل بروز این عارضه پوستی و علائم و نشانه‌های آن نیز به طور کامل بحث کردیم. در نهایت نیز به سراغ راهکارهای درمانی این عارضه رفتیم. از آنجای که کیست مو ضایعهای جدی است، باید برای درمان آن به متخصص مراجعه کرد.
ما به عنوان بهترین کلینیک پوست و مو در تهران می‌توانیم باکیفیت‌ترین خدمات و مؤثرترین درمان‌های کیست مویی را به شما ارائه دهیم. درصورتی که به این عارضه مبتلا شده‌اید و علائم مذکور در مقاله را دارید، بهتر است که هر چه سریع‌تر برای درمان آن به متخصص مراجعه کنید.
جهت تعیین وقت و دریافت مشاوره از طریق راه‌های زیر با ما در ارتباط باشید:
سؤالات متداول
کیست مویی چیست؟
به سادهترین بیان ممکن، کیست مویی ضایعهای پوستی است که در آن مو زیر پوست رشد کرده و میتواند موجب عفونت شود.
علائم کیست مویی چیست؟
از جمله مهمترین نشانهها و علائم کیست مویی میتوان به درد در کمر، تورم و قرمزی، التهاب، حساسیت به لمس، تخلیه خون یا چرک و همینطور تب اشاره کنیم.
راهکارهای درمانی کیست مویی چیست؟
برای درمان این عارضه میتوان از روش‌های دارویی مانند آنتی‌بیوتیک‌ها استفاده کرد. همچنین میتوان از روش‌های خانگی و جراحی نیز بهره برد.
متخصص و جراح پوست و زیبایی، لیزرهای پیشرفته پزشکی، کاشت مو و ابرو از دانشگاه شهیدبهشتی، دارای بورد تخصصی،
عضو ثابت انجمن متخصصین پوست و موی ایران عضو دائم آکادمی زیبایی اروپا، ارائه مقالات متعدد در کنگره های معتبر بین المللی
